Një shëtitje nëpër të famshmen Quadrilatero della Moda në zemër të Milanos dhe rrugët emblematike të Via Monte Napoleone, Via Alessandro Manzoni dhe Via della Spiga është e mjaftueshme për të kuptuar se çfarë do të thotë në të vërtetë haute couture.
Vitrina dyqanesh që kujtojnë vepra arti, shtëpi të famshme mode, Java e Modës vezulluese, muze të dedikuara historisë dhe artit të stilit... E gjithë kjo krijon një mjedis ku moda takon estetikën, historinë, arkitekturën dhe kulturën. Nuk është rastësi që kryeqyteti italian i modës tërheq miliona vizitorë çdo vit që janë të etur të përjetojnë nga afër autenticitetin Made in Italy.
Deri pak vite më parë, imazhi i turistëve që prisnin me durim në radhë jashtë butikëve luksozë ishte i zakonshëm, veçanërisht gjatë periudhave të zbritjeve. Megjithatë, luksi kohët e fundit është karakterizuar nga një trend në rënie, me klasën e mesme që blen më pak dhe kompanitë që përballen me një krizë. Publiku konsumator po bëhet më selektiv, duke i kushtuar vëmendje blerjeve të tyre dhe arte di vivere po bëhet një përvojë e rrallë, vetëm për disa. Në universin e Milanos, i cili deri vonë dukej si një sfilatë mode e pafundme, realiteti po ndryshon. Qyteti tani thirret të përshtatet me një epokë ku mbeturinat dhe teprica nuk gjejnë vend, ndërsa fuqia blerëse tkurret dhe zakonet e konsumatorëve ndryshojnë.
Tregu po ndryshon
Sipas një raporti të gazetës italiane Corriere della Sera, konsumatorët e mallrave luksoze kanë rënë nga 400 milionë në 330 milionë në vetëm tre vjet, kryesisht për shkak të presionit mbi klasën e mesme. Ky ndryshim ka një ndikim të drejtpërdrejtë në industrinë e modës, me gjithnjë e më shumë marka që përballen me vështirësi financiare dhe nevojën për të ripërcaktuar strategjinë e tyre. Sipas një studimi nga firma konsulente Bain & Company dhe fondacioni italian i markave luksoze Altagamma, në tre vjet - nga viti 2022 deri në vitin 2025 - konsumatorët që blejnë produkte luksoze janë ulur me 70 milionë.
Arsyeja? Ndërsa të ardhurat mesatare kanë humbur fuqinë blerëse, shumë konsumatorë po blejnë më rrallë ose po zgjedhin produkte më të përballueshme. Në të njëjtën kohë, shpërndarja e shpenzimeve ka ndryshuar. Në vitet e fundit, përqindja e "shpenzuesve të lartë" në tregun total të luksit është rritur nga 30% në vitin 2019 në 46-47% në vitin 2025. Siç raporton media, disa kompani vazhdojnë të tërheqin grupe me të ardhura të larta dhe për këtë arsye vazhdojnë jo vetëm të rezistojnë, por edhe të lulëzojnë. Nga ana tjetër, shumë marka të nivelit të mesëm po shohin një rënie të shitjeve dhe vështirësi në përmbushjen e kostove të tyre fikse. Fitimi i përgjithshëm i sektorit ka rënë ndjeshëm, me shumë kompani që shohin fitimet e tyre në nivele të ngjashme me vitin 2009.
Kompanitë e prekura
Sipas gazetës italiane, rënia e kërkesës në tregun e luksit ka goditur veçanërisht rëndë markat e nivelit të mesëm. Disa nga këto kompani tashmë i janë drejtuar mjetit të procedurës së zgjidhjes së negociuar (CNC) - një masë parandaluese e zgjidhjes e prezantuar në vitin 2021 - me qëllim arritjen e një marrëveshjeje me kreditorët e tyre dhe hartimin e një plani rimëkëmbjeje. Pinko dhe Furla, ndër të tjera, i janë drejtuar këtij mekanizmi, të cilët tani duket se kanë dalë nga faza e emergjencës.
Kohët e fundit, Aeffe e listuar - e cila zotëron markat Alberta Ferretti, Moschino dhe Pollini - paraqiti një kërkesë për të aktivizuar procedurën CNC për Aeffe dhe Pollini, ndërsa kërkoi masa mbrojtëse dhe emërimin e një eksperti të pavarur për të menaxhuar krizën financiare me të cilën po përballen.
Shitja e Versace
Për markat e tjera historike, zgjidhja duket se qëndron në blerje. Shembulli më i spikatur është Versace, të cilën Prada po përgatitet ta blejë nga grupi amerikan Capri Holdings. "Është një zgjedhje strategjike, nuk kemi asnjë ankth", komentoi Lorenzo Bertelli, i cili do të marrë përsipër detyrën e kryetarit ekzekutiv të Versace. Pavarësisht vështirësive të tregut global të luksit, shtëpia mbetet fort midis pesë markave kryesore në nivel ndërkombëtar dhe "ka një xhiro shumë më të lartë se sot".
Në mënyrë të ngjashme, shtëpia historike Trussardi u ble nga familja Miroglio, të cilën e integroi në ekosistemin e saj industrial, ku po rifiton vrullin. Woolrich, një markë historike anglo-saksone e blerë së fundmi nga BasicNet, në pronësi të familjes Boglione, për 90 milionë euro, ka rënë gjithashtu në duart e një dinastie në industri, raporton gazeta. Edhe shtëpitë luksoze më pak të fuqishme se grupet kryesore në industri po kërkojnë një ndryshim pronësie për të rifituar vrullin. Ky është rasti i Valextra, një kompani milaneze me të ardhura prej rreth 70 milionë eurosh dhe në pronësi të fondit Neo Investment Partners. Kompania i ka caktuar Rothschild rolin e këshilltarit për të identifikuar blerësin e duhur.
Është konfirmuar se kriza nuk po prek vetëm markat kryesore luksoze, por edhe industrinë e modës në përgjithësi. Disa prej tyre mund të jenë në gjendje ta përballojnë atë, por kompanitë e luksit të përballueshëm dhe të nivelit të mesëm po përballen me presion. Mbetet për t'u parë nëse publiku i gjerë do të jetë në gjendje t'i mbështesë ato, nëse do të miratohet strategjia e duhur dhe nëse ato do të përshtaten me realitetin./Versus.al
