Një nga skemat më të sofistikuara të kontrabandës së cigareve në dekadën e fundit është zbuluar nga Prokuroria e Posaçme, duke vënë në qendër të hetimeve një rrjet të strukturuar kriminal që përfshinte drejtues biznesesh, shtetas të huaj dhe zyrtarë të doganave shqiptare.
Në qendër të kësaj skeme që funksiononte prej vitesh qëndronte një fabrikë cigaresh në Shqipëri, me emrin tregtar “A.T”, e pajisur zyrtarisht me statusin e përjashtimit nga detyrimet doganore – të njohur si “Regjimi i Përpunimit Aktiv” (RPA). Ky autorizim, në dukje ligjor, u përdor si mbulesë për të shmangur miliona euro në taksa, duke manipuluar dokumentacionin doganor për ngarkesat që në realitet nuk dilnin kurrë nga Shqipëria.
Si funksiononte skema?
Fabrika prodhonte cigare nën markën e një kompanie porositëse me seli jashtë vendit, dhe sipas letrave, çdo ngarkesë ishte e destinuar për tregjet e huaja. Por në praktikë, ngarkesat zbrisnin sërish brenda territorit shqiptar, apo në vendet fqinje, duke u futur kontrabandë në BE pa pulla fiskale dhe pa asnjë pagesë detyrimi doganor.
Miliona euro humbje dhe zyrtarë të përfshirë
Sipas dosjes hetimore të SPAK, përmes kësaj skeme janë shmangur taksa në vlerë prej 366 milionë lekësh në Shqipëri dhe afro 10 milionë euro në vendet e BE-së, vetëm në katër rastet që kontrabanda rezultoi e suksesshme. Në një tjetër rast të ndalur në kohë, dëmi i parandalur për BE-në ishte rreth 2.8 milionë euro.
Lista e të përfshirëve
Pronarë dhe administratorë të fabrikës që kanë ndërtuar një strukturë komplekse për të manipuluar tregtinë ndërkombëtare;
Shtetas të huaj nga Serbia, Maqedonia e Veriut, Kosova dhe Britania e Madhe, që dyshohet se kanë vepruar si ndërmjetës apo logjistikë ndërkufitare;
Punonjës të doganave shqiptare, të cilët nuk vetëm që kanë lejuar këtë trafik, por dyshohet se kanë falsifikuar procedura dhe kanë garantuar “daljen fiktive” të ngarkesave, duke mos kryer kontrolle në pikat e doganave dalëse.
Masa të rënda sigurie dhe bashkëpunim ndërkombëtar
Gjykata e Posaçme ka vendosur masa të rënda sigurie për 36 persona nën hetim:
“Arrest me burg” për 15 prej tyre, përfshirë drejtues të fabrikës dhe punonjës të doganës,
“Arrest në shtëpi” për një tjetër të dyshuar,
“Ndalim të daljes jashtë shtetit” dhe “detyrim paraqitje” për pjesën tjetër, kryesisht funksionarë të doganës që ndihmuan në zbatimin e skemës.
Një sinjal për sistemin doganor dhe politikën?
Rasti ngre pikëpyetje serioze mbi funksionimin e sistemit doganor në Shqipëri dhe monitorimin e lehtësirave ligjore si “RPA”, të cilat në këtë rast janë shndërruar në kanale për kontrabandë dhe evazion të mirëorganizuar.
Afera “A.T” nuk është vetëm një çështje krimi ekonomik – ajo është një sinjal i fortë për reformën e thellë që kërkohet në strukturat doganore, ligjin e akcizës dhe mbi të gjitha, në vullnetin politik për të ndërprerë bashkëjetesën me ekonominë e paligjshme. /Versus.al/
