Autoriteti i Sigurisë Kibernetike (ASKS) ka konfirmuar instalimin e DPI-së (Deep Packet Inspection).
7 pajise të tilla janë montuar në vendin tonë në kompanitë celulare dhe në ato që ofrojnë shërbimet e internetit për të bërë të mundur bllokimin e platformës TikTok.
Drejtori i analizës së Sigurisë Kibernetike, Adriano Lleshi në një interviste për TopChannel u shpreh se DPI është një teknologji shumë e avancuar dhe është vendosur vetëm për të bërë të mundur bllokimin e rrjetit social TikTok.
Gjithashtu Lleshi shtoi se bllokimi në nivel DPI do të bëhet i mundur maksimumi një vit, deri kur TikTok të vendosi filtrat e duhura për mbrotjen e qytetarëve dhe individëve sensitiv siç janë fëmijët në vendin tonë.
Por sipas ekspretit të IT-së Besmir Semanaj instalimi i pajisjeve DPI, një teknologji që u lejon ofruesve të internetit (ISP) ose autoriteteve të inspektojnë në mënyrë të detajuar përmbajtjen e paketave të të dhënave që kalojnë nëpër rrjet, nuk është bërë publike apo në mënyrë transparente për publikun.
I pyetur nga Versus.al Semanaj u shpreh se kjo është arsyeja pse rritet shqetësimi për mungesën e transparencës dhe rrezikun për keqpërdorim.
''Nga të dhënat e kolegve dhe burimet e mbështetura në monitorimet e fundit, rezulton se instalimi i pajisjeve DPI (Deep Packet Inspection) nuk është bërë publikisht apo në menyrë transparente përmes një procedure ligjore apo një urdhri të drejtpërdrejtë të shpallur nga qeveria. Megjithatë, mund të jetë kërkuar dhe ekzekutuar përmes agjencive të caktuara shtetërore në kuadër të argumentit të sigurisë kombëtare apo kontrollit të rrjeteve, pa u bërë e ditur në mënyrë transparente për publikun. Kjo është pikërisht arsyeja pse rritet shqetësimi për mungesën e transparencës dhe rrezikun për keqpërdorim.'' u shpreh Semanaj për Versus.al.
A është dhënë urdhër nga qeveria për instalimin e kësaj pajisjeje, apo nga ndonjë tjetër institucion publik, Semanaj u përgjigj:
Nga të dhënat e kolegëve dhe burimet e mbështetura në monitorimet e fundit, rezulton se instalimi i pajisjeve DPI (Deep Packet Inspection) nuk është bërë publikisht apo në menyrë transparente përmes një procedure ligjore apo një urdhri të drejtpërdrejtë të shpallur nga qeveria. Megjithatë, mund të jetë kërkuar dhe ekzekutuar përmes agjencive të caktuara shtetërore në kuadër të argumentit të sigurisë kombëtare apo kontrollit të rrjeteve, pa u bërë e ditur në mënyrë transparente për publikun. Kjo është pikërisht arsyeja pse rritet shqetësimi për mungesën e transparencës dhe rrezikun për keqpërdorim.
Ndërsa pyetjes kur flasim për përgjime dhe vëzhgim të materialeve që shohin qytetarët në internet, deri në çfarë pike bëhet fjalë? Për shembull, a mundet që nëpërmjet kësaj pajisje qeveria të mund të vëzhgojë bisedat private që qytetarët bëjnë më njëri-tjetrin apo linqe, foto e video të cilat mund të shohin në internet, eksperti i IT-së tha:
Kemi 2 skenare: Trafik i pa enkriptuar (HTTP, protokollet e vjetra). Në këtë rast, DPI mund të lexojë gjithçka:
URL të plota (jo vetëm domenin, por edhe çdo pjesë të linkut)
Përmbajtjen e faqeve (tekst, imazhe, dokumente që shkarkohen)
Formularë të mbushur (emra, email, fjalëkalime nëse nuk janë në https)
Mesazhe të dërguara përmes aplikacioneve që nuk përdorin enkriptim
Të dhëna të ndjeshme si username, passëord, karta krediti, etj.
Ky trafik është “i zhveshur” dhe DPI e sheh si një libër të hapur.
Për ta bërë dhe sa më transparente për qytetarët se a është implementuar kjo teknologji, si po përdoret dhe a e cënon privatësinë e qytetarëve shqiptarë, Versus.al i dërgoi disa pyetje dhe dy kompanive celulare Vodafone dhe One si dhe AKEP (Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare.), më shumë se një javë më parë.
Kërkesa për informacion lidhet me shqetësimet e ngritura në opinionin publik nga deklarata e ekspertit të IT, Besmir Semanaj në një emision televiziv ku shprehet se në kompaninë tuaj me autorizimin e AKEP është instaluar pajisja “DPI” (Deep Packet Inspection).
Përsa më sipër ju drejtojmë disa pyetje të cilat do të shërbejnë në qartësimin e opinionit publik dhe të konsumatorëve që përdorin shërbimin tuaj telefonik dhe atë të internetit.
1- A keni instaluar ju një pajisje të tillë që bën të mundur monitorimin e çdo gjëje që shohin
konsumatorët në internet?
2- Në rast se po, për cilat qëllime?
3- A keni akses në të gjithë informacionin lidhur me navigimin e klientëve tuaj në internet?
4- A ka një kuadër ligjor që e lejon instalimin e një pajisje të tillë?
Por as AKEP dhe as dy kompanitë celulare, të cilët një muaj më parë janë vendosur nën hetim nga Autoriteti i Konkurencës pasi po abuzojnë me pozitën e tyre dominuese në treg, nuk i janë përgjigjur asnjë pyetje të dërguara nga Versus.al.
Vodafone dhe One si ‘padronët’ tanë për të cilët paguajmë shërbime, mujore madje shumë më shtrenjtë se në vendet e rajonit, duke përfituar miliona të ardhura nga paratë e shqiptarë kanë vendosur të luajnë rolin e shurdh-memecit dhe në rastin kur mund të preket privatësia e klientëve të tyre. /Versus.al
