Takimi në Shtëpinë e Bardhë zgjati nëse përfshijmë edhe telefonatën 40-minutëshe të Donald Trump me Kremlinin pothuajse po aq sa takimi dypalësh që Presidenti amerikan pati të premten në Alaskë me homologun e tij rus.
Gjashtë orët që Trump kaloi në Alaskë, por edhe gjashtë orët që iu deshën për t’u takuar me Presidentin e Ukrainës dhe me faktorët më të fuqishëm të kontinentit tonë, mund të përbëjnë ndoshta 12-orëshin më të rëndësishëm në aspektin diplomatik që nga fillimi i luftës.
Produkti i bisedimeve të djeshme është shumë më i madh për dy arsye: nga njëra anë, sepse Evropa si madhësi dhe dinamikë nuk është aspak e vogël, dhe nga ana tjetër, sepse siç duket, duhej gjetur një mënyrë për të kapërcyer kundërshtitë franko-gjermane lidhur me qëllimet e Rusisë.
Gjermania dhe Franca, përpara kamerave shprehën qartësisht një qëndrim të ndryshëm nga ai i NATO-s, Italisë, Britanisë dhe Finlandës, duke theksuar se është mjaft i papërshtatshëm diskutimi për një marrëveshje të plotë paqeje ndërkohë që frontet e luftës mbeten aktive.
Donald Trump and European leaders gather for a group photo as they meet at the White House alongside Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy for talks on the war in Ukraine. https://t.co/Ct5sHU30rk
— Sky News (@SkyNews) August 18, 2025
???? Sky 501, Virgin 602, Freeview 233 and YouTube pic.twitter.com/YM8L16GngZ
Pikat e konvergjencës dhe përfitimi nga samiti në Shtëpinë e Bardhë
Nga deklaratat publike të të gjithë pjesëmarrësve në takimin e djeshëm është bërë e qartë se SHBA tashmë ndodhen në të njëjtën linjë me aleatët e Kievit, të paktën për sa i përket rolit dhe vendit që duhet të ketë Volodymyr Zelensky në tryezën kryesore të zhvillimeve.
Në fillim të procesit, Amerika e kishte përjashtuar Presidentin ukrainas nga takimi Lavrov–Rubio në Arabinë Saudite, ndërsa informacionet që merrte Presidenca në Kiev ishin të paqarta ose shumë të shkurtra sa herë që presidenti amerikan fliste me Moskën.
Por duke u nisur nga takimi i djeshëm, Zelensky – i veshur me të zeza – nuk është më “deleja e zezë” që Trump dhe Vance e përjashtuan nga Shtëpia e Bardhë në shkurtin e kaluar.
Përkundrazi, SHBA duket se i japin hapësirë Presidentit ukrainas të paraqesë qëndrimet e tij pa e sulmuar askush.
Ndërkohë, boshti Francë–Gjermani–Britani mbetet i fortë, me Macron, Merz dhe Starmer të vendosur të qëndrojnë në krah të Zelenskyt, si përmes aleancës së vullnetarëve ashtu edhe në mënyrë të pavarur për aq kohë sa të kërkojë situata.
Në të njëjtën kohë, edhe Bashkimi Evropian, përmes Komisionit, shfaqet i gatshëm të vazhdojë mbështetjen – kryesisht ekonomike – dhe të jetë pranë Ukrainës edhe në të ardhmen.
Një zhvillim i rëndësishëm ishte edhe njoftimi i vetë Zelenskyt se ka pranuar propozimin rus – dhe jo amerikan – për një takim të menjëhershëm me Putinin.
Ky është një hap që tregon se Moska ka një strategji të qartë, por gjithashtu se janë bërë përparime të dukshme.
Kush do ta kishte menduar se një dialog mes Rusisë dhe Ukrainës do të ishte i mundur para zhvillimeve të djeshme?
Në të njëjtën linjë të “përfitimeve” duhet përfshirë edhe ndryshimi i qartë i qëndrimit nga SHBA.
Trump nuk ngurroi të lërë të hapur mundësinë e një angazhimi të menjëhershëm amerikan në të ardhmen e Ukrainës, edhe nëse kostoja – reale dhe e rëndë – do të duhet të paguhet si nga ukrainasit ashtu edhe nga evropianët.
Kurthet dhe kostoja e miqësisë amerikane
Takimi, përveç anëve pozitive, pati edhe disa pika “të paqarta”. Një prej tyre ishte fakti që Volodymyr Zelensky u shpreh publikisht për marrëveshjen e arritur me SHBA-në për blerjen e menjëhershme të armatimit në vlerën e 100 milionë dollarëve.
As Presidenti ukrainas, as homologu i tij amerikan nuk e fshehën se këto para vijnë kryesisht nga partnerët evropianë të Ukrainës, përmes kanaleve të NATO-s.
Kjo do të thotë se Evropa është tashmë edhe më thellë e përfshirë në luftën e Ukrainës.
Vetë Presidenti ukrainas, gjatë fjalimit të mbajtur pas qëndrimit të tij disaorësh këtë herë në Shtëpinë e Bardhë, e bëri të qartë se pjesë e garancive të sigurisë është që Evropa të kontribuojë me shuma edhe më të mëdha në buxhetin e Kievit. Një nga kushtet e vendosura është që Ukraina të ketë një nga ushtritë më të fuqishme të kontinentit, në çdo nivel.
President Donald J. Trump on the phone with President Putin in the Oval Office. pic.twitter.com/RkWReNAT2b
— The White House (@WhiteHouse) August 19, 2025
Që kjo të ndodhë, Kievi duhet fillimisht të ketë fondet për të paguar ata që do të jenë pjesë e ushtrisë, siç e theksoi me kuptim Zelensky në përgjigje të një pyetjeje.
Evropa, në këtë mënyrë, ndodhet sot qartësisht mes SHBA-ve dhe Ukrainës dhe, pavarësisht se ka arritur të kapërcejë hendekun me Zyrën Ovale, shumë vështirë se do të shmangë futjen edhe më thellë të dorës në xhep për të garantuar që kufijtë e saj lindorë të mos kthehen së shpejti në fusha lufte.
Një tjetër kurth, që nuk duket se zgjidhet lehtë e shpejt, lidhet me boshtin Francë–Gjermani, i cili dje mund të ketë bërë “hap pas” përballë angazhimit të Trump, por zor se nuk do të këmbëngulë të kërkojë prova konkrete nga Moska se ato që thotë sot Putin i ka me të vërtetë seriozisht.
Merz ishte i qartë për armëpushimin, një ide që mbështet edhe Parisi dhe që pritet të kërkohet veçanërisht nëse deri në fund të gushtit ndodh një takim Zelensky–Putin dhe menjëherë të vihet në zbatim, pa kushte të tipit “po, por…”.
Një “minus” i dukshëm është fakti se sot Bashkimi Evropian dhe kontinenti në tërësi gjenden nën një presion të vazhdueshëm e shumëdimensional, si nga Perëndimi, ashtu edhe nga Lindja, dhe e kanë të vështirë ta menaxhojnë pa një “gjakderdhje” financiare – deri tani – të pandalshme.
Bashkimi Evropian duhet dhe ka detyrimin të ndryshojë shpejt dhe në mënyrë efektive jo vetëm një proces, por pjesë të rëndësishme të rregullave të tij, duke krijuar një kuadër ku efikasiteti dhe shpejtësia të jenë në qendër, nëse nuk dëshiron të kthehet në viktimën e radhës të atyre që e synojnë. Sfida është e madhe dhe prioritetet e sotme janë të tjera, por kjo nuk do të thotë se problemi mund të presë edhe për shumë kohë…
