Në vitin 2011, presidenti i atëhershëm i SHBA-së, Barack Obama, e pyeti Steve Jobs se çfarë do të duhej për të rikthyer prodhimin e iPhone në Amerikë.
Katërmbëdhjetë vjet më vonë, Donald Trump po e ringjall këtë pyetje dhe po ia drejton atë shefit aktual të Apple, Tim Cook, por këtë herë rreziku është shumë më i lartë.
Trump ka kërcënuar të vendosë tarifa deri në 25 përqind për të gjithë telefonat e shitur nga Apple dhe kompani të tjera në SHBA, nëse këto pajisje nuk prodhohen në Amerikë .
“E kam informuar prej kohësh Tim Cook se pres që iPhone-t e shitur në Shtetet e Bashkuara të prodhohen këtu, jo në Indi apo diku tjetër”, shkroi Trump në platformën Truth Social. " Nëse nuk është ky rasti, Apple duhet të paguajë një tarifë prej të paktën 25 përqind ndaj SHBA-së."
Në fillim të majit, Tim Cook deklaroi se pret që shumica e iPhone-ve të destinuar për tregun amerikan të prodhohen në Indi në të ardhmen.
Kthimi i prodhimit në SHBA ishte një nga premtimet kryesore të politikës së Trump. Që në tre muajt e parë të mandatit të tij të dytë, Trump nisi një valë tarifash të reja për pothuajse të gjitha produktet e importuara nga jashtë, me qëllim rritjen e punësimit në Amerikë dhe korrigjimin, siç pretendon ai, të praktikave të padrejta tregtare të vendeve të tjera.
Megjithatë, ekspertët që folën për CNN theksojnë se zhvendosja e prodhimit të iPhone në SHBA do të prishte plotësisht mënyrën se si Apple e prodhon produktin e saj më fitimprurës.
Kina dhe India zotërojnë punën dhe njohuritë shumë të specializuara të nevojshme për të prodhuar miliona iPhone në vit - diçka që do të ishte e vështirë të zëvendësohej në Amerikë pa ndryshime të mëdha në dizajnin e telefonit ose rritje të ndjeshme të çmimeve.
"Thjesht nuk funksionon", tha Deepanjan Chatterjee, nënkryetar në firmën analitike Forrester.
Apple nuk komentoi nëse planifikon të zhvendosë prodhimin e iPhone në SHBA.
Kina tashmë ka një zinxhir të madh fabrikash të specializuara në montimin e elektronikës. Partneri afatgjatë i Apple, Foxconn, punëson deri në 900,000 punëtorë gjatë sezonit. Punonjësit shpesh jetojnë në shtëpi brenda komplekseve të fabrikave, gjë që lejon ndryshime të shpejta në planet e prodhimit. Prodhimi dhe proceset janë shumë të specializuara dhe të vështira për t'u replikuar thjesht në një mjedis tjetër.
"Aftësitë e nevojshme për të ndërtuar komponentë kanë evoluar prej vitesh", thotë David Marcotte i firmës kërkimore Kantar.
Një pyetje shtesë është nëse ka mjaftueshëm interes për punë në fabrika në SHBA. Pjesa e të punësuarve në sektorin e prodhimit në SHBA ka rënë nga 26% në vitin 1970 në vetëm 8% në fillim të këtij viti.
Përveç kësaj, prodhimi i sotëm është shumë i ndryshëm nga ai që ishte 50 vjet më parë - duke kërkuar aftësi në kodim dhe analizë të të dhënave, thotë drejtoresha e Institutit të Prodhimit, Carolyn Lee.
Në shkurt, Apple njoftoi një investim prej 500 miliardë dollarësh në zgjerimin e pranisë së saj në SHBA gjatë katër viteve të ardhshme. Një pjesë e parave do të drejtohet për zhvillimin e qendrave kërkimore, hapjen e një fabrike të re për prodhimin e serverëve për softuerin Apple Intelligence, si dhe hapjen e një akademie në Detroit për të edukuar kompanitë e vogla dhe të mesme rreth prodhimit inteligjent dhe inteligjencës artificiale.
Trump e paraqiti këtë njoftim, si dhe premtimin e mëparshëm të TSMC për të investuar 100 miliardë dollarë në zhvillimin e çipave në SHBA, si një fitore politike dhe një hap drejt rikthimit të prodhimit të teknologjisë në vend.
Megjithatë, akademia e lançuar nga Apple nuk ka për qëllim të trajnojë punëtorë për të montuar iPhone, por të edukojë kompani më të vogla, siç thuhet në njoftimin e kompanisë.
Në vitin 2017, Cook pranoi se ishte e vështirë të sigurohej punë e kualifikuar për të montuar iPhone në Amerikë, duke shpjeguar se në Kinë është një kombinim i artizanatit, robotikës dhe informatikës - një kombinim i rrallë dhe thelbësor për saktësinë dhe cilësinë që kërkon Apple.
Ultrahuman, e cila krijon një rrjet inteligjent për monitorimin e shëndetit, kohët e fundit e zhvendosi prodhimin nga India në Teksas. Drejtori i tyre, Mohit Kumar, tha se kanë automatizuar procese të shumëfishta për të ulur kostot e punës dhe për të punësuar punëtorë të trajnuar në faza të shumëfishta të prodhimit, siç është derdhja dhe lustrimi.
Sekretari i Tregtisë i SHBA-së deklaroi së fundmi se Cook tha se prodhimi i iPhone i Apple në SHBA kishte nevojë për shumë më tepër "krahë robotikë" për të arritur nivelin e saktësisë që gjendet në fabrikat e saj kineze dhe indiane.
Shumica e furnizuesve të Apple janë ende të vendosur në Kinë, kështu që edhe zhvendosja vetëm e montimit përfundimtar do të thoshte largim i konsiderueshëm nga komponentët kryesorë./Marrë me pjesë nga CNN.
