Më 21 korrik 1969, astronautët amerikanë Neil Armstrong dhe Buzz Aldrin hynë në histori si njerëzit e parë që ecën në Hënë, duke frymëzuar miliona në mbarë botën.
Sot, mbi 40 vende u janë bashkuar marrëveshjeve Artemis për të çuar përpara zbulimin paqësor dhe të qëndrueshëm të hapësirës.
NASA vazhdon të shtyjë kufijtë, frymëzuar nga uniteti dhe arritjet e epokës Apollo.
Më 20 korrik 1969, zbarkimi i njeriut në Hënë shënonte kulmin e garës së fluturimeve në hapësirë ndërmjet SHBA-ve e Bashkimit Sovjetik, nisur më 4 tetor 1957, me satelitin e parë artificial Sputnik 1, vijuar më 3 nëntor 1957, me Sputnik 2, që çonte në hapësirë qenien e parë të gjallë, qenin Laika.
Sot bëhen 55 vite dhe gjurma e këmbës së njeriut mbi Hënë e flamuri me yje e vija, mbeten simbol i shtegtimit të njeriut drejt botëve të tjera. Njeriut, i cili sot ka në dorë teknologji e aleanca të pamendueshme asokohe.
Amerikanët duhet të arrinin në Hënë me çdo kusht, për t’ua kaluar sovjetikëve në garën drejt hapësirës. Ishte sfidë teknologjike dhe politike, por kishte në gji edhe një ëndërr e një dëshirë: ëndrrën për të shkelur në botë të tjera - kuriozitetin për të shkuar deri në fund të hapësirës - e dëshirën e pafundme për dije! Kolonat e Herkulit tashmë janë atmosfera dhe graviteti i Tokës.
Bota e re, sipërfaqja e një planeti tjetër! Kur Neil Armstrong e Buzz Aldrin, vunë këmbën e mbathur me këpucë kozmonautësh mbi pluhurin e Detit të Prehjes, ishte data 20 korrik 1969…
Fantashkenca, pra, u bë realitet më 20 korrik 1969, kur austronautët amerikanë Neil Armstrong e Buzz Aldrin shkelën për herë të parë në Hënë, ku arritën katër ditë pas nisjes së udhëtimit me anijen kozmike Apollo! Anëtari i tretë i misionit, Michael Collins, qe më fatkeqi, edhe pse pohoi gjithnjë të kundërtën. I vetmi, që dinte të pilotonte modulin e komandës, iu desh të mbetej në orbitë, ndërsa të tjerët nisnin shëtitjen e jashtëzakonshme mbi trojet e Hënës, e bota mbarë e ndiqte këtë shëtitje aq të ëndërruar, përmes Mondovizionit.
Ishte e nevojshme kjo! Pa të, misioni nuk do të kishte pasur suksesin, që pati. Por duhet pranuar se nuk do ta ketë pasur aspak të lehtë të rrinte larg, si Moisiu, duke kundruar “Hënën e premtuar”, pa mundur të shkelë mbi truallin e saj, ku deri në atë çast nuk kish shkelur këmbë njeriu. Në çdo orbitë prej 48 minutash, mbetej jashtë kontaktit përmes radios me Tokën. Emocionet që provoi, e që do t’i tregonte më pas, nuk ishin frika, as vetmia, por “vetëdija, kënaqësia, besimi, gati-gati ngazëllimi”, për çastet e jetuara. Ishte njeriu i parë, që i provonte këto çaste në hapësirën, të cilën të tjerët, atje poshtë, e kishin shikuar në shekuj, me dëshirën për ta shkelur një ditë. “Vetëm ai po provonte atë vetmi njerëzore, që nuk e kishte provuar askush para tij, që prej kohës së Adamit!”.
Ndërkaq Neil Alden Armstrong shkelte i pari në Hënë. Në Evropë ishte ora 4.57 e mëngjesit të 21 korrikut 1969, kur ai shqiptonte frazën e famshme: “That’s a small step for a man, a giant leap for mankind” - “Ky është hap i vogël për një njeri, po hap vigan për njerëzimin”. Kështu nisi shëtitja e njeriut nëpër “bulevardet” e Hënës. Dy astronautëve iu desh shumë më tepër kohë, sesa ishte parashikuar, për të dalë nga anija kozmike, sepse çanta, që kishin në shpinë për të plotësuar nevojat kryesore të jetës gjatë këtij shtegtimi të jashtëzakonshëm, ishte tepër e madhe e nuk dilte lehtë nga sporteli. Ky, i vetmi çast kritik. Pasi mblodhën rreth 20 kilogram gurë e “mbollën” Flamurin mbi trojet, tepër ngurta të Hënës, u kthyen te kolegu, që po i priste, njëlloj i ngazëllyer.
