Evropa njihet për përparimin dhe prosperitetin e saj social. Por a është kjo fotografia e vërtetë për të gjithë? Jo, sipas Raportit të Fëmijërisë së Mirë të Shoqatës së Fëmijëve 2024. Konkluzionet e tij mund të mendojnë: Nivelet e kënaqësisë së jetës së të rinjve tregojnë një rënie të dukshme në krahasim me të kaluarën. Në veçanti, 1 në 6 të rinj evropianë deklaron pakënaqësi me jetën e tij. Sipas UNICEF-it, shkalla e kënaqësisë së të rinjve ra nga rreth 74% në 2018 në 69% në 2022, në 23 vende në Evropë. Ky zhvillim konfirmon se sfidat socio-ekonomike kanë një ndikim serioz në mirëqenien e brezit të ri.
Ku jetojnë fëmijët më të zhgënjyer?
Pamja është veçanërisht zhgënjyese në Mbretërinë e Bashkuar, ku 25.2% e të rinjve shprehin pakënaqësi, ndërsa përqindje të ngjashme shfaqen në Poloni (24.4%) dhe Maltë (23.6%). Në të kundërt, të rinjtë më të lumtur jetojnë në Holandë, ku vetëm 6.7% e 15-vjeçarëve raportojnë kënaqësi të ulët nga jeta. Në mënyrë të ngjashme, Finlanda dhe Danimarka duket se po ecin mjaft mirë, me shkallë të pakënaqësisë së të rinjve përkatësisht 10.8% dhe 11.3%.
"Fajtorët"
Pabarazitë, varfëria dhe natyra e papërballueshme e shërbimeve mbështetëse të shëndetit mendor janë shkaqet kryesore të kësaj tabloje.
Varfëria, në veçanti, është e lidhur pazgjidhshmërisht me ndjenjën e kënaqësisë me jetën. Sipas të dhënave të UNICEF-it, rreth 20 milionë fëmijë në BE jetojnë në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social. “Varfëria ka efekte afatgjata te fëmijët. Nuk është vetëm se një fëmijë që jeton në varfëri do të rritet, do të gjejë një punë dhe do të dalë prej saj. Ndikon në trupin, mendjen dhe këndvështrimin e tyre për të ardhmen”, tha Dr. Ally Dunhill, drejtoreshë e politikave dhe komunikimit të Eurochild.
Efektet janë shumëdimensionale: Ushqimi i dobët dhe kequshqyerja ndikojnë në shëndetin fizik dhe mendor. Provat tregojnë se fëmijët që jetojnë në varfëri kanë më shumë gjasa të përjetojnë stres, ankth dhe depresion. Në të njëjtën kohë, mungesa e burimeve pengon pjesëmarrjen në aktivitete, duke çuar në izolim social, ndërsa kushtet e këqija të jetesës në përgjithësi çojnë në pjesëmarrje të kufizuar në arsim, me gjithçka që kjo nënkupton zhvillimin e shëndetshëm të të rinjve. “Këta fëmijë nuk po marrin pjesë realisht në arsim. Edhe nëse shkojnë në shkollë, nuk janë në gjendje të mësojnë, të dëgjojnë dhe të marrin pjesë”, theksoi Dunhill.
Kjo mungesë e angazhimit arsimor i mban fëmijët prapa dhe zvogëlon shanset e tyre për t'i shpëtuar varfërisë në të ardhmen, duke krijuar një rreth vicioz. Për më tepër, rritja e kostos së jetesës kufizon aksesin e familjeve në mallrat dhe aktivitetet bazë, duke ndikuar thellë në jetën e tyre të përditshme.
Ndikimi i internetit në mirëqenien e fëmijëve nuk mund të mungonte në konkluzionet e raportit, sipas të cilit faktorë të tillë si bullizmi kibernetik, ekspozimi ndaj përmbajtjeve të papërshtatshme, keqinformimi dhe shfrytëzimi seksual punojnë jashtëzakonisht rëndues për shëndetin mendor të të rinjve. Dhe ndërsa, sipas Fabiola Bas Palomares, drejtuese e politikave dhe avokimit në Eurochild, efektet e përdorimit të internetit janë të vështira për t'u vlerësuar saktësisht, gjurmët e tyre në zhvillimin e fëmijëve, në formën e varësisë, izolimit dhe uljes së besimit social, është e pamohueshme.
Çfarë duhet bërë
Bazuar në provat e fundit, ekspertët përsërisin imperativin për ndërhyrje të synuara të qeverisë si:
Mbështetje parandaluese e shëndetit mendor, nëpërmjet aksesit në kohë dhe të përballueshme në shërbimet për të rinjtë.
Reduktimi i përjashtimit social duke investuar në iniciativa të tilla si Garancia Evropiane për Fëmijët.
Luftoni varfërinë e fëmijëve duke miratuar legjislacionin që siguron mallrat bazë për të gjitha familjet.
Sipas Dunhill, tashmë ka iniciativa të rëndësishme, por ato gjejnë pengesa në zbatimin e tyre, kryesisht për faktin se shumë qeveri nuk bashkëpunojnë me organizatat përkatëse apo me vetë fëmijët.
Në përgjithësi, raporti kujton se mirëqenia e të rinjve në Evropë nuk është e dhënë. Për të siguruar një të ardhme më të mirë, qeveritë, organizatat dhe qytetarët duhet të punojnë së bashku, duke e vendosur mirëqenien e fëmijëve në qendër të çdo vendimi politik. Fëmijët nuk janë vetëm e ardhmja, por edhe e tashmja, dhe ata meritojnë të jetojnë një jetë plot shpresë, mbështetje dhe mundësi.
