Në Norvegji, në një vullkan të lashtë në kompleksin Fen, është zbuluar depozita më e madhe e elementeve të rralla të tokës në Evropë. Në këtë komples janë gjendur 8.8 milionë ton okside të tokës së rrallë, lëndë të para kritike për tranzicionin e energjisë.
Deri më tani depozitimi më i madh i tokës së rrallë në Evropë konsiderohej të ishtë Kiruna, Suedi, por tani kompania norvegjeze e minierave Rare Earths Norëay ka njoftuar se depoztita e zbuluar tre vite më parë në kompleksin Fen, në Norvegji afër Oslos, e ka minuar këtë rekord.
Në një vullkan të lashtë të zhdukur janë gjendur 8.8 milionë tonë okside të rralla të tokës, një sasi katër herë më e lartë se ajo e pranishme në Kiruna.
Tokat e rralla të pranishme në Norvegji janë lëndë të para kritike me rëndësi themelore për prodhimin e pajisjeve elektronike dhe magnetike dhe ato të impianteve të tranzicionit të energjisë dhe për këtë arsye janë strategjike për tranzicionin ekologjik.
Nxjerrja e tyre mund të fillojë në vitin 2030 dhe të plotësojë 10% të kërkesës së BE-së për toka të rralla .
Aktualisht në këtë zonë të kompleksit Fen, shpimi ka arritur një thellësi prej 1000 m dhe Rare Earths Norway po kryen shpime të mëtejshme bërthamore për të ekzaminuar më thellë depozitimin dhe për të vlerësuar fizibilitetin ekonomik të minierave.
Bazuar në vlerësimet e sotme, depozita do të strehojë deri në 8.8 milionë tonë okside të rralla të tokës.
Edhe pse aktualisht nuk dihet se sa material do të jetë i mundur të nxirret, fakti që është depozitimi më i madh i tokës së rrallë në Evropë është i sigurt.
Një aspekt ekonomikisht interesant është se struktura e karbonatit ferro-dolomitik të kompleksit Fen lehtëson ndarjen e mineraleve nga njëri-tjetri.
Nëse projekti shkon përpara, depozita e kompleksit Fen mund të plotësojë 10% të kërkesës së BE-së për toka të rralla.
Ky do të ishte një hap kyç për të reduktuar varësinë e BE-së nga Kina, e cila është prodhuesi më i madh i tokës së rrallë në botë.
