Për shekuj me radhë, uthulla është përdorur – përveç në kuzhinë – edhe si pastrues dhe dezinfektues natyral. Që nga antikiteti, kur Hipokrati e përdorte për pastrimin e plagëve, deri në mjekësinë moderne para shfaqjes së antiseptikëve bashkëkohorë, acidi acetik konsiderohej një armë e thjeshtë, por efektive kundër bakterieve.
Megjithatë, në epokën e sotme të baktereve rezistente, fuqia e saj duket e kufizuar.
Tani, një ekip ndërkombëtar shkencëtarësh duket se ka gjetur një mënyrë për të “forcuar” veprimin e saj, duke e shndërruar uthullën e thjeshtë në një përbërës antibakterial të fuqishëm. Studimi, i publikuar në ACS Nano, vjen nga një bashkëpunim midis Universitetit të Bergenit (Norvegji), QIMR Berghofer dhe Universitetit Flinders (Australi).
Shkencëtarët kombinuan acidin acetik me nanopartikuj karboni dhe kobalti, duke krijuar një lloj të ri antibakterial. Në eksperimente laboratorike, kjo përzierje tregoi fuqi shumë më të madhe ndaj baktereve që janë rezistente edhe ndaj antibiotikëve më të fuqishëm. “Ambient acid ndihmon nanopartikujt të depërtojnë brenda baktereve”, shpjegoi Dr. Adam Truskewycz dhe profesori Nils Halberg, udhëheqës të studimit.
Ata shpjeguan se kombinimi i uthullës me nanopartikuj krijon një ambient që dobëson qelizat bakteriale. “Ambient acid i shkaktuar nga uthulla bën që qelizat bakteriale të fryhen, duke lejuar nanopartikujt të depërtojnë më efektivisht dhe t’i shkatërrojnë ato”, tha Dr. Truskewycz.
Në eksperimente, ekipi përdori nanopartikuj “carbon quantum dots” bazuar në kobalt, të përzier me acid acetik të butë. Solucioni i ri u testua ndaj disa patogjenëve, si:
Staphylococcus aureus rezistent,
Escherichia coli (E. coli), dhe
Enterococcus faecalis.
Si funksionon terapia e re
“Sapo ekspozohen, nanopartikujt duket se sulmojnë bakteret brenda dhe në sipërfaqe, duke shkaktuar shkatërrimin e tyre,” tha Dr. Truskewycz. “Më e rëndësishmja është se kjo qasje nuk është toksike për qelizat njerëzore dhe ka treguar se mund të eliminojë infeksione bakteriale në plagë tek minjtë, pa ndikuar në procesin e shërimit.”
Ky zbulim hap rrugë të reja në luftën kundër rezistencës mikrobiale, një nga fenomenet më shqetësuese të mjekësisë moderne. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, infeksionet nga baktere rezistente shkaktojnë më shumë se 4.5 milionë vdekje çdo vit në mbarë botën.
“Qasjet kombinatore si kjo mund të jenë thelbësore për të kufizuar rezistencën mikrobiale. Duke pasur parasysh se problemi mund të shkaktojë deri në 5 milionë jetë në vit, është jetik të gjejmë mënyra të reja për të neutralizuar patogjenë si bakteret, viruset, kërpudhat dhe parazitët,” theksoi profesori Halberg.
Përfundim
Studimi ofron një perspektivë premtuese: disa nga materialet më të thjeshta natyrore mund, me ndihmën e shkencës moderne, të fitojnë fuqi të re. Uthulla, që për shekuj ishte konsideruar vetëm pastrues ose erëz, mund të zhvillohet në një armë kryesore kundër superbaktereve, organizmat mikrobikë që rrezikojnë të sjellin një epokë të “pas antibiotikëve” në mjekësi./Versus.al
