
Ena më e madhe e qeramikës të gjetur në Shqipëri është restauruar nga një zonjë. Duart e arta të Hatixhe Simo, femra e dytë shqiptare që ka punuar për restaurimin e objekteve arkeologjike, i ridhanë formën vazos së qeramikës, të shekullit të III Para Erës së Re.
Ka qenë Frederik Stamati, “kirurgu” i trashëgimisë kulturore shqiptare, i cili ka rikthyer në vëmëndje kontributin e zonjës Simo. Në një postim në rrjetet sociale, Stamati thekson se ena e qeramikës, u gjet gjatë punës së ushtarëve dhe zboristëve, për të hapur një kanal në zonën e Belshit.
“Në laborator erdhi si një grumbull copash. Brenda saj kishte enë të tjera më të vogla prej qeramike. Dekoracioni nuk dukej fare. Fillimisht u trajtua kimikisht për të larguar depozitimet gëlqerore. Dolën dekoracionet. U analizua për përberjen kimike dhe u gjet se ku eshte prodhuar. Pastaj e restaurua për t'i dhënë formën përfundimtare.” – kujton Stamati
Sipas restauratrit të njohur Stamati, vazoja e restauruar mjeshtërisht nga Hatixhe Simo, nuk mendohet të jetë prodhuar në zonën ku është gjetur dhe se origjina e saj mbetet e vështirë për tu përcaktuar. Sidoqoftë, lashtësia e vazos mbi 2300 vjeçare provon se ajo është një prodhim i periudhës ilire.
Violeta Llavda, Hatixhe Simo, Marita Beçi, Gilberta Demiraj janë emrat e restuaratoreve të para në vend, kontributi i të cilave ngelet një gur i çmuar në ruajtjen e rilindjen e trashëgimisë sonë kulturore.






