Udhëheqësit e 32 vendeve anëtare të NATO-s janë mbledhur në Hagë këtë mëngjes në një samit që synon të japë një mesazh të fortë uniteti përballë kërcënimeve në rritje nga Rusia dhe Kina.
Një nga pikat kryesore të axhendës është formalizimi i objektivit për të rritur shpenzimet e mbrojtjes në 5% të PBB-së – një hap që do të demonstronte vendosmërinë e aleancës për të investuar në siguri kolektive.
Por, ndonëse dokumentet e përgatitura duken të qarta, pasiguria politike po errëson atmosferën e samitit.
Presidenti amerikan Donald Trump ka zgjedhur sërish të sfidojë qasjen tradicionale të SHBA-së ndaj NATO-s, duke ngjallur shqetësime për angazhimin e tij ndaj Nenit 5 – shtylla kryesore e mbrojtjes kolektive të Aleancës.
Në një deklaratë të bërë gjatë fluturimit me Air Force One drejt Hagës, Trump u shpreh me një "varet" të paqartë kur u pyet nëse do të angazhohej për të mbrojtur çdo vend anëtar në rast sulmi.
"Ka disa përkufizime të atij neni, e di këtë, apo jo?", tha ai, duke shtuar se është "mik me shumë prej atyre liderëve", por pa dhënë garanci konkrete për angazhimin ushtarak të SHBA-së.
Komentet e tij joformale kanë tensionuar klimën e samitit, i cili ishte menduar si një demonstrim i unitetit dhe forcës politike. Ndërsa liderët evropianë përpiqen të tregojnë përparim në angazhimet e tyre financiare dhe strategjike, qëndrimi ambig i Trump nxit pikëpyetje serioze:
Po sinjalizon presidenti amerikan një ndryshim të thellë në politikën e jashtme të SHBA-së? Apo thjesht po teston qëndrueshmërinë dhe gatishmërinë e aleatëve të tij?
Në sfond qëndron frika e një tërheqjeje graduale të SHBA-së nga Evropa, pikërisht në një moment kur kërcënimet gjeopolitike janë më të mprehta se kurrë./Versus.al
