Një studim i ri, i publikuar në revistën PLOS Medicine dhe i bazuar në të dhënat e studimit ushqimor afatgjatë francez NutriNet-Santé, ka nxjerrë në pah një lidhje të drejtpërdrejtë mes dy kombinimeve të aditivëve ushqimorë dhe rritjes së rrezikut për shfaqjen e diabetit të tipit 2.
Studiues nga disa nga institucionet më të njohura franceze — Inserm, INRAE, Universiteti Sorbonne Paris Nord, Paris Cité University dhe Cnam, pjesë e ekipit kërkimor CRESS-EREN — analizuan të dhënat ushqimore të 100,000 të rriturve që morën pjesë në këtë studim të madh.
Si u zhvillua studimi:
Pjesëmarrësit regjistruan konsumimin e ushqimeve dhe pijeve, përfshirë markat, për një periudhë 2 deri në 15 ditë.
Shëndeti i tyre u monitorua për mesatarisht 7.7 vjet.
Shkencëtarët identifikuan 5 kombinime të zakonshme aditivësh që shpesh shfaqen së bashku në ushqime të përpunuara, ose konsumohen në të njëjtën kohë.
Cilat janë kombinimet e rrezikshme?
Nga këto pesë kombinime, dy kokteje të veçanta aditivësh rezultuan të kenë lidhje të qartë me rritjen e rrezikut për diabetin tip 2. Këto përfshijnë substanca të zakonshme në ushqimet e përpunuara – edhe në ato që shumë njerëz konsumojnë përditë pa u menduar shumë.
Studiuesit theksojnë se kjo është një thirrje për ndërgjegjësim më të madh, pasi shumë aditivë që konsiderohen të sigurt individualisht mund të kenë efekte negative kur kombinohen në mënyrë të përsëritur në dietën tonë.
Çfarë duhet të keni parasysh?
Lexoni etiketat e produkteve ushqimore.
Kufizoni ushqimet e përpunuara, veçanërisht ato me shumë aditivë (E-numra, konservues, ëmbëlsues artificialë).
Konsultohuni me mjekë ose specialistë të ushqyerjes nëse keni rrezik për diabet ose sëmundje metabolike.
Kombinimi i parë “i dyshimtë”:
Përfshin një përzierje të emulgatorëve, konservuesve dhe ngjyruesve, si:
Niseshte të modifikuara
Pektinë
Karagenan
Gomë xanthan
Polifosfate
Sorbati i kaliumit (konservues)
Kurkuminë (ngjyrues natyral)
Këta aditivë gjenden shpesh në:
Lëngje koncentrat (lloji i lëngut të mishit)
Ëmbëlsira të gatshme
Yndyra të përpunuara (si gjalpë dhe margarinë)
Salca të paketuara
Pra, produkte që ndodhen në çdo frigorifer apo dollap kuzhine.
Kombinimi i dytë i rrezikshëm:
Kombinon ëmbëlsues artificialë, ngjyrues dhe rregullues të aciditetit, si:
Acid citrik, acid fosforik, acid malik, citrat natriumi
Ngjyrues si karamel, antocianina dhe ekstrakt speci (paprika)
Ëmbëlsues artificialë: acesulfame K, aspartam, sukralozë
Emulgatorë të tjerë si goma arabike, goma guar, pektina
Dhe madje edhe dylli karnauba (i përdorur për shkëlqim në ushqime)
Ky kombinim është i pranishëm kryesisht në:
Pije artificiale
Lëngje dhe pije “light” ose “pa sheqer”
Por pse të shqetësohemi nëse këto janë të “aprovuar”?
Shkencëtarët paralajmërojnë se edhe pse çdo substancë individualisht mund të jetë e sigurt, kombinimi i tyre i përsëritur mund të ketë efekte negative në shëndet, të cilat nuk janë vlerësuar mjaftueshëm deri më sot.
“Zbulimet tona tregojnë se disa aditivë konsumohen rregullisht së bashku dhe që këta kombinime lidhen me rritje të rrezikut për diabet tip 2,” – tha Marie Payen de la Garanderie, autore kryesore e studimit dhe doktorante në Inserm.
Nuk është rastësi, por sinjal paralajmërues
Sipas Dr. Mathilde Touvier, drejtuese kërkimesh në Inserm:
“Nuk mund të pretendojmë ende lidhje shkak-pasojë, por gjetjet përputhen me studime të tjera laboratorike që tregojnë efekte të mundshme nga ‘koktejet’ e aditivëve. Është thelbësore të marrim në konsideratë ndërveprimet mes aditivëve, jo vetëm efektin e secilit më vete.”
Pse ky studim është i rëndësishëm?
Ky është studimi i parë në këtë përmasë që shqyrton efektet e kombinimeve të aditivëve, dhe jo vetëm të konsumimit të tyre individual.
Më e rëndësishmja: efektet negative u vërejtën pavarësisht nga cilësia e përgjithshme e dietës, mënyra e jetesës apo faktorët socialë dhe demografikë të pjesëmarrësve.
