Udhëheqësit evropianë dhe aleatët e Ukrainës janë në gatishmëri për të ngadalësuar përparimin e planit të paqes të SHBA-së, duke theksuar se drafti me 28 pika "kërkon hollësi shtesë".
Reagimi erdhi ndërsa udhëtonin për në samitin e G20 në Afrikën e Jugut, ku ata lëshuan një deklaratë të përbashkët që synonte të fitonte kohë për Kievin dhe të shmangte kushtet e menjëhershme me një afat për Ditën e Falënderimeve, siç ka kërkuar Uashingtoni .
Katër pikat e planit evropian
Në Johanesburg, udhëheqësit evropianë - së bashku me Kanadanë dhe Japoninë nga G7 - zhvilluan një sërë bisedimesh, duke shkëmbyer shënime dhe duke diskutuar një kundërpropozim që nuk do të çonte në një prishje të marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara. Sipas Bloomberg, ata kundërshtuan drejtpërdrejt dispozitat kryesore të planit, të tilla si lëshimet territoriale ndaj Rusisë, kufizimi i ushtrisë ukrainase në 600,000 personel, ndalimi i Ukrainës nga anëtarësimi në NATO dhe detyrimi i Bashkimit Evropian për të paguar për rindërtimin.
Një zyrtar i lartë ushtarak evropian tha se, pavarësisht përpjekjeve, ekzistonte një "rrezik real" që evropianët të mos ishin në gjendje ta bindnin Presidentin Trump . Presidenti finlandez Alexander Stubb tha se evropianët "as nuk ishin informuar" mbi detajet e planit dhe e quajti atë "të paplotë dhe të paqëndrueshëm", duke thënë se "në formën e tij aktuale nuk mund të ecë përpara".
Deklarata e përbashkët e evropianëve, e lëshuar të shtunën, e përshkroi planin si "një bazë të mundshme", por vuri në dukje se "nevojitet punë shtesë".
Hapi tjetër vendimtar është një takim i këshilltarëve kryesorë të sigurisë kombëtare në Gjenevë të dielën, pjesë e një aktiviteti të ngjeshur diplomatik që ata e përshkruajnë si një përpjekje për t'u mbrojtur nga një afat kohor shumë i ngushtë nga Uashingtoni.
Përmbajtja e planit amerikan
Drafti përfshin:
• tërheqjen e forcave ukrainase nga zonat e Donbasit që nuk janë pushtuar plotësisht nga Rusia
• transformimin e këtyre zonave në një zonë neutrale të demilitarizuar, të njohur ndërkombëtarisht si ruse
• njohjen de facto të pushtimit rus në Krime, Luhansk dhe Donetsk
• "ngrirjen" e konsiderueshme të vijës së frontit në Kherson dhe Zaporizhia
Në të njëjtën kohë, Ukraina do të merrte një garanci sigurie nga SHBA-ja kundrejt një pagese, ndërsa SHBA-të do të siguronin 50% të fitimeve nga një skemë investimi që do të përdorte asetet e ngrira ruse për rindërtim. Plani përmend gjithashtu bashkëpunimin e ardhshëm ekonomik me Moskën pasi të hiqen sanksionet.
Reagimi më i madh i evropianëve gjendet në dispozitën për kufizimin e ushtrisë ukrainase. Një burim me njohuri për kundërpropozimin në zhvillim e sipër tha se në këtë pikë "nuk mund të ketë kufizim".
Lëvizjet e Uashingtonit
Donald Trump i dha sot dimensione të reja planit të paqes, teksa sqaroi se propozimi prej 28 pikash që ai paraqiti nuk është një ultimatum dhe nuk është absolut, siç u perceptua fillimisht.
Duke iu përgjigjur një pyetjeje nga gazetarët jashtë Shtëpisë së Bardhë nëse propozimi i tij ishte përfundimtar, Trump sqaroi: "Jo". Ai madje shtoi se "lufta duhet të përfundojë në një mënyrë ose në një tjetër", duke theksuar nevojën për përparim të menjëhershëm drejt një marrëveshjeje.
Megjithatë, afati kohor amerikan konsiderohet veçanërisht urgjent. Zyrtarët kanë paralajmëruar se nëse Kievi nuk e pranon planin deri të enjten, Shtetet e Bashkuara do të ndërpresin ndihmën ushtarake dhe inteligjencën. Evropianët vërejnë se shpejtësia e përparimit të propozimit i habiti si ata ashtu edhe aleatin Ukrainë.
Plani u hartua nga i dërguari amerikan Steve Witkoff dhe këshilltari rus Kirill Dmitriev, pa përfshirje të gjerë nga shërbimet amerikane. Sekretari i Ushtrisë Amerikane Dan Driscoll ka marrë një rol qendror në kontaktimin me aleatët dhe promovimin e qëndrimit të SHBA-së. Në një takim informues për ambasadorët evropianë, ai thuhet se argumentoi se "Ukraina është në një pozicion të vështirë" dhe se tani është "koha për paqe".
Qëndrimi i Ukrainës
Presidenti Zelensky, në një fjalim të premten, tha se “tani është një nga momentet më të vështira në historinë tonë ”, duke e përshkruar dilemën si “humbje dinjiteti ose humbje të një partneri kyç”.
Brenda vendit, Zelensky po përballet me një rast korrupsioni që përfshin zyrtarë të lartë, përfshirë kreun e administratës presidenciale, Andriy Yermak, i cili pritet të marrë pjesë në takimin e Gjenevës. Marco Rubio, Witkoff dhe Driscoll do të marrin pjesë gjithashtu në takim në emër të Shteteve të Bashkuara.
Çështja më e gjerë
Ditët në vijim konsiderohen vendimtare jo vetëm për Ukrainën, por edhe për udhëheqësit e Mbretërisë së Bashkuar, Gjermanisë dhe Francës, të cilët po kërkojnë të gjejnë një ekuilibër midis shqetësimeve të tyre dhe nevojës për të qëndruar në koordinim me Uashingtonin. Suksesi apo dështimi i lëvizjeve evropiane do të përcaktojë kryesisht nëse Presidenti Trump do të vazhdojë me opsionin e ndërprerjes së mbështetjes për Ukrainën - një perspektivë e përshkruar si e mundshme nga burime diplomatike.
Në këtë kontekst, deklarata e evropianëve është një hap i parë vonese, ndërsa takimi i ardhshëm në Gjenevë do të tregojë nëse ka vend për modifikim të planit apo nëse presioni i Uashingtonit do të mbetet i pandryshuar.
