Retorika e Ankarasë ndaj Izraelit, roli i Turqisë në Lindjen e Mesme, akuzat për mbështetjen e Hamasit dhe shqetësimet për një shitje të mundshme të avionëve luftarakë F-35 po krijojnë një sfond tensioni në rritje me implikime ndërkombëtare.
Turqia, sipas një artikulli opinioni në Wall Street Journal, në fakt po zbaton shumë nga praktikat për të cilat akuzon Izraelin.
Psikologët e përshkruajnë fenomenin si "projeksion" kur Presidenti Rexhep Tajip Erdogan akuzon Izraelin se kërkon të zgjerojë kufijtë e tij dhe të krijojë një "Izrael të Madh", kritikët e tij thonë se ai po pasqyron ambicien e tij për të ringjallur Perandorinë Osmane, e cila historikisht dominoi të njëjtat zona. Kur ai pretendon se Izraeli e ka "kthyer shikimin" drejt Turqisë, ai po injoron raportet publike dhe lutjet për shkatërrimin e shtetit hebre.
Në të njëjtën kohë, ndërsa akuzon Izraelin për gjenocid kundër palestinezëve, Ankaraja vazhdon të mohojë gjenocidin armen. Në të njëjtin kontekst, pretendimet për plane për të shndërruar Xhaminë Al-Aksa në një tempull hebre bien ndesh, sipas kritikëve, me shndërrimin e Shën Sofisë në Stamboll nga një muze në një xhami, pavarësisht reagimeve ndërkombëtare.
Turqia, e cila në të kaluarën karakterizohej si "I sëmuri i madh i Evropës", tani përshkruhet si një faktor i rrezikshëm në Lindjen e Mesme, i krahasueshëm me Katarin. Ajo akuzohet për mbështetjen e forcave ekstremiste, nxitjen e paqëndrueshmërisë dhe ruajtjen e marrëdhënieve me organizatat terroriste.
Sipas raporteve, të cituara nga WSJ, Ankaraja ka ndihmuar Pakistanin kundër Indisë, dyshohet se po ndërton baza ushtarake në Sri Lanka dhe, më e rëndësishmja, po strehon dhe mbron drejtuesit e Hamasit. Një shembull tipik ishte vendimi i ambasadës turke në Tel Aviv për të ulur flamurin në gjysmë shtizë, pas vdekjes së udhëheqësit të Hamasit Ismail Haniyeh, një nga organizatorët e sulmit të 7 tetorit.
Izraeli ka shprehur kundërshtimin e tij të fortë ndaj integrimit të ushtarëve turq në një forcë shumëkombëshe në Rripin e Gazës. Sipas burimeve diplomatike, të njëjtin qëndrim ndahet privatisht nga Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe. Vlerësimi i shprehur është se, meqenëse Ankaraja mbështet Hamasin në Stamboll, mund të bëjë të njëjtën gjë në Gaza.
Mundësia e shitjes së avionëve luftarakë F-35 Turqisë është veçanërisht shqetësuese. Ambasadori i SHBA-së në Ankara, Tom Barak, raportoi së fundmi se bisedimet përkatëse ishin "produktive", ndërsa një zyrtar izraelit vlerësoi më 12 dhjetor se probabiliteti i miratimit të shitjes është afër 40%.
Pyetja që lind është pse një vend tashmë ushtarakisht i fuqishëm ka nevojë për një sistem kaq të përparuar armësh, kur vetë Erdogan flet hapur për shkatërrimin e "Izraelit sionist".
Sipas raportimeve, qeveria turke këtë vit e përfshiu Izraelin në të ashtuquajturin "Libër i Kuq", dokumenti kryesor i sigurisë kombëtare të vendit, duke e karakterizuar atë si një kërcënim ekzistencial, duke argumentuar se ai kërkon të pushtojë Anadollin. Në të njëjtën kohë, më shumë se një e treta e qytetarëve turq e konsiderojnë Izraelin kërcënimin më të madh për vendin e tyre, të ndjekur nga Shtetet e Bashkuara.
Analistët paralajmërojnë se shitja e F-35 mund të prishë ekuilibrin e fuqisë në Lindjen e Mesme dhe të minojë avantazhin ushtarak të Forcave të Armatosura Izraelite (IDF). Michael Doran, një ekspert i Lindjes së Mesme në Institutin Hudson, ka argumentuar se Uashingtoni duhet ta mbajë Izraelin dhe Turqinë sa më larg të jetë e mundur nëse dëshiron të shmangë një konflikt të ardhshëm edhe midis luftëtarëve F-35.
Historiani Bernard Lewis paralajmëroi që në vitin 2011 se Turqia mund të bëhej një fuqi kërcënuese islamike, ndërsa Irani do të ndiqte kursin e kundërt. Duke pasur parasysh se avionët izraelitë të prodhuar në Amerikë shkatërruan së fundmi avionë iranianë F-14 të vjetëruar, pikëpamja e shprehur është se do të ishte një gabim serioz të armatosej një Turqi gjithnjë e më agresive me armë amerikane edhe më të përparuara.
