Pas rënies së regjimit të tij dhe arratisjes së tij të fshehtë në dhjetor 2024, Bashar al-Assad duket se ka gjetur strehim në Moskë dhe, i mbrojtur nga Vladimir Putin, po jeton përsëri në luks, në një kullë 300 metra të lartë.
Kushdo që viziton kompleksin luksoz rezidencial që strehon ish-diktatorin sirian do të përjetojë një ndjesi mahnitjeje.
Fasada prej xhami e rrokaqiellit ngrihet imponuese 300 metra mbi tokë. Ky gjigant dominon lagjen e Qytetit të Moskës , një qendër biznesi futuriste në zemër të kryeqytetit rus.
Pikërisht aty, sipas hetimit të gazetës Die Zeit , jeton sot - i fshehur mirë dhe i mbrojtur, njeriu që nuk hezitoi të urdhëronte bombardimin e madje edhe të bashkëqytetarëve të tij, Bashar al-Assad, "kasapi i Sirisë".
Në këtë rrokaqiell, familja Assad jeton me komoditete dhe lukse mbretërore, ashtu siç jetonin në të kaluarën e afërt në Siri . Vlerësohet se ai ka në dispozicion rreth 20 apartamente luksoze në të njëjtin kompleks. Asnjë nga këto rezidenca nuk mund të vizitohet, dhe as prania e tyre atje nuk është konfirmuar zyrtarisht.
Moska, pallati i ri i Asadit dhe thashethemet për helmim
Hyrja në ndërtesë është mbresëlënëse: 20 metra e lartë , e mbuluar nga drita, e dekoruar me vepra arti moderne, divane luksoze dhe sallone pritjeje. Vizitorët kontrollohen rreptësisht me të mbërritur dhe marrin një kartë hyrjeje të posaçme pas identifikimit të detajuar.
Bashar al-Assad mund të jetë një "i huaj" në Rusi, por që nga rënia e regjimit të tij dhe arratisja e tij dramatike në orët e para të 8 dhjetorit 2024 , diktatori sirian prej kohësh është zhdukur pothuajse pa gjurmë , por i mbrojtur mirë nga shërbimi sekret rus, FSB .
Javën e kaluar, për herë të dytë këtë vit , thashethemet se Assad u helmua në Moskë qarkulluan përsëri, por gjendja e tij mbetet " e qëndrueshme ". Media shtetërore ruse ka heshtur, por blogerët rusë të luftës dhe gazetarët në mërgim po e luajnë skenarin. Disa argumentojnë se objektivi i këtij sulmi të veçantë mund të mos ketë qenë vetë Assad, por shërbimi rus i sigurisë, në një operacion të mundshëm destabilizimi. Të tjerë shohin përfshirje të mundshme të Ukrainës ose kundërshtarë nga bota arabe pas kësaj ngjarjeje.
Njeriu që bombardoi popullin e tij
Si jeton sot njeriu që dikur punonte si oftalmolog dhe trashëgoi një nga regjimet më të përgjakshme në Lindjen e Mesme nga babai i tij?
Për gati një çerek shekulli, Bashar al-Assad sundoi Sirinë në terror, i mbështetur nga një rrjet torturuesish dhe paraushtarakësh. Kur populli sirian u revoltua kundër tij në vitin 2011 , gjatë "Pranverës Arabe ", ai e mbyti vendin në gjak: më shumë se 500,000 njerëz vdiqën , miliona u zhvendosën, qytete të tëra u shkatërruan. Ai është akuzuar për krime lufte, përfshirë përdorimin e armëve kimike kundër civilëve.
Prokurorët dhe organizatat ndërkombëtare tani po hetojnë ish-diktatorin. Më 27 shtator 2025, Ministria Siriane e Drejtësisë njoftoi lëshimin e një urdhër-arresti për Assadin për vrasje me paramendim, torturë dhe nxitje të luftës civile.
Sipas agjencisë siriane të lajmeve ( SANA ), urdhër-arresti përfshin një përshkrim të detajuar të personit të kërkuar: 1.89 metra i gjatë, fytyrë ovale, ballë e madhe, hundë e gjatë, sy blu, flokë ngjyrë kafe.
Mbrojtja ruse dhe çmimi
Më shumë se kurrë, Assadi tani varet nga mbrojtësi i tij, Vladimir Putin . Presidenti rus e kishte mbështetur regjimin e tij ushtarakisht gjatë luftës civile, por kur rebelët nën presidentin aktual të përkohshëm Ahmed al-Sharaa iu afruan Damaskut në dhjetor 2024, Kremlini urdhëroi transferimin e familjes së diktatorit në Moskë.
Zyrtarisht, regjimi rus foli për "ndihmë humanitare ". Në realitet, ishte një mesazh për të gjithë aleatët e Putinit: diktatorët mund të mbështeten tek ai - nëse jo për të qëndruar në pushtet, të paktën për të pasur një strehë të sigurt në Rusi.
Por asnjë " mikpritje " nuk vjen pa çmim. Duke transferuar Assadin, Putin ka siguruar kontroll absolut mbi informacionin që e implikon atë në Siri. Ish-diktatori ka bërë një betim heshtjeje, i cili vlen edhe për të gjithë familjen e tij.
Udhëheqësi rus e di se Assadi mund të zbulojë shumë: sulmet kimike në Siri, bombardimet ruse të Alepos , sulmet ndaj spitaleve dhe shkollave. Tani, Putini ka kontroll të plotë mbi narrativën e dekadave të krimeve në Lindjen e Mesme - krime në të cilat Moska është thellësisht e përfshirë.
Jeta e Assadit në Moskë: Heshtja, Luksi dhe Frika
Ish-diktatori sirian jeton një jetë të izoluar, por të privilegjuar në kryeqytetin rus - nën mbikëqyrje të ngushtë nga FSB dhe me një ndalim të rreptë për paraqitjet publike.
Pavarësisht heshtjes që rrethon jetën e Bashar al-Assad në Moskë, zbulimet nga burime diplomatike dhe gazetareske hedhin dritë mbi kushtet e rrepta të "azilit" që i është dhënë atij nga Kremlini. Siç deklaroi ambasadori rus në Irak, Elbrus Kutrashev , prillin e kaluar, qëndrimi i familjes Assad në Rusi "shoqërohet me kushte të rrepta" . Aktivitetet politike dhe deklaratat publike janë të ndaluara shprehimisht. Për sa kohë që ndiqen rregullat, "ata janë absolutisht të sigurt", theksoi ai. Mundësia e ekstradimit të tyre "as nuk diskutohet".
Një gazetar arab që ka ndjekur marrëdhëniet siriano-ruse për vite me radhë konfirmon se Assad jeton "i qetë", ndonjëherë në apartamentin e tij në pallatin e qytetit të Moskës dhe ndonjëherë në një vilë të izoluar jashtë Moskës, vendndodhja e së cilës mbetet sekret.
"FSB kujdeset për sigurinë e tij, siç bën me diktatorët e tjerë që kanë gjetur strehim në Rusi ", thotë ai. "Çmimi i kësaj mbrojtjeje është padukshmëria absolute. Me një intervistë, ai para së gjithash do të shkatërronte veten."
Ngritja e oftalmologut – dhe rënia absolute
Një shok i vjetër i Assadit, i cili foli për Zeit, kujton se si oftalmologu i ri Bashar mori pushtetin në vitin 2000 , pas vdekjes së babait të tij, Hafez al-Assad, i cili kishte sunduar Sirinë për tre dekada. Bashar, thotë ai, “"Ai nuk kishte qenë kurrë i përgatitur për të qeverisur; ai nuk dinte si të lundronte në një sistem frike dhe korrupsioni që kishte trashëguar."
Po atë vit, presidenti i ri u martua me Asma Fawaz al-Ahras , një bankiere investimesh britaniko-siriane nga një familje e pasur. Me elegancën, sjelljet perëndimore dhe paraqitjet e saj publike, Asma ia paraqiti veten Perëndimit si " modernizuesja " e Sirisë - aq shumë sa revista Vogue i kushtoi asaj një portret lavdërues në vitin 2011 të titulluar "Një trëndafil në shkretëtirë".
Por burri i saj, thotë ish-partneri, "ishte i turpshëm, introvert, pothuajse i frikësuar si qenie njerëzore ". Këto tipare, shton ai, u shndërruan në një obsesion patologjik me kontrollin dhe dhunën. Asadi besonte se mund ta shuante kryengritjen popullore vetëm me ushtrinë. Dhe ata që u përpoqën ta paralajmëronin për shkallën e krizës që po vinte, ai i preu të gjitha kontaktet.
Sot, partneri i vjetër i Asadit thotë se ai ende komunikon me ish-oficerë të ushtrisë siriane që ikën nga vendi pas rënies së regjimit. Ai vlerëson se rreth 1,200 prej tyre, shumë anëtarë të pakicës alevite, tani jetojnë në Rusi. Të pasurit jetojnë në Moskë, ndërsa ata me më pak mjete janë zhvendosur në Siberi.
Pasuri të paluajtshme, para dhe siguri
Sipas dëshmive, familja Assad filloi të blinte apartamente luksoze në Moskë që në vitin 2013, vetëm dy vjet pas shpërthimit të kryengritjes. Financial Times zbuloi në vitin 2019 se "familja e diktatorit sirian ka blerë të paktën 18 apartamente luksoze" në kryeqytetin rus, përmes një skeme që përfshinte subjekte jashtë vendit, përfshirë një kompani fiktive të quajtur Zevelis City.
Sasi të mëdha parash - dollarë dhe euro - thuhet se transportohen rregullisht me fluturime të qeverisë së Asadit në aeroportin Vnukovo të Moskës, për të paguar blerjet e armëve, grurit dhe kartëmonedhave të shtypura për Sirinë - si dhe pasurive të patundshme luksoze.
Vetë Asadi, thotë informacioni, jeton në tre apartamente në të njëjtin rrokaqiell, i cili ka një qendër tregtare në katet e poshtme. Ai ruhet nga një kompani private ruse sigurie, shpenzimet e së cilës mbulohen nga shteti rus. "Ai kalon orë të tëra duke luajtur videolojëra online", thotë një burim me njohuri për jetën e re të Asadit. "Pjesën tjetër të ditëve ai tërhiqet në vilën e tij jashtë Moskës".
Sëmundja e Asmës dhe rënia e dinastisë
Gruaja e tij, Asma al-Assad, po lufton betejën e saj për jetën. Në vitin 2018, ajo u diagnostikua me kancer të gjirit dhe mendohej se e kishte kapërcyer problemin, por në pranverën e vitit 2024, sëmundja u rikthye, këtë herë si leuçemi. Gjendja e saj përshkruhet si "serioze".
Vëllai më i vogël i presidentit, Maher al-Assad, jeton, sipas të njëjtave burime, në hotelin Four Seasons në Moskë, ku e kalon kohën duke pirë dhe duke tymosur nargjile.
Ndërsa ky informacion nuk mund të konfirmohet në mënyrë të pavarur, ai përputhet me rrëfimet e ish-zyrtarëve që përshkruajnë një Assad të izoluar dhe neurotik, të shkëputur nga realiteti - por ende të mbrojtur nga aleati i tij i vetëm,Vladimir Putin.
Mërgim... plot luks
Sipas përshkrimeve të agjentëve të pasurive të paluajtshme, apartamentet ku jetojnë Assadët në kompleksin Moscow City janë të pajisura me mobilje në ngjyra krem dhe ari, llambadarë kristali, panele druri të çmuar dhe dhoma ndenjeje të bollshme.
Në dhomat e gjumit, ka pasqyra dhe komodina në stilin Chippendale (emrin e ka marrë nga zdrukthëtari dhe dizajneri britanik Thomas Chippendale dhe karakterizohet nga eklekticizmi, me një përzierje elementësh gotikë, rokoko dhe kinezë), ndërsa kuzhinat kanë pajisje elektrike moderne gjermane. Ekrane të mëdha dhe sisteme zanore të integruara dominojnë çdo hapësirë. Nga dritaret nga dyshemeja në tavan, pamja e Moskës është marramendëse - rrokaqiejt e tjerë, lumi Moskva dhe në sfond universiteti shtetëror i qytetit.
Detaji kryesor: banjo prej mermeri Carrara, me një vaskë të madhe të nxehtë përpara një muri xhami katër metra të lartë.
Diktator pa atdhe
Në Siri, ish-bashkëpunëtorë dhe biznesmenë që e njihnin flasin për një njeri të paaftë për të pranuar humbjen e tij. Assad thuhet se refuzoi çdo kompromis politik pak para rënies së tij, pavarësisht presionit nga aleatët Irani dhe Hezbollahu .
Në fakt, sipas një hetimi nga agjencia Reuters , arratisja e Assadit nuk ishte aq e papritur sa dukej. Në dy ditët para 8 dhjetorit, një avion privat bëri të paktën katër udhëtime midis Damaskut dhe Dubait, duke transportuar më shumë se 500,000 dollarë në para të gatshme, sende me vlerë, dokumente të klasifikuara, laptopë dhe hard disqe. Assadi e dinte se fundi ishte afër.
Sot, ndërsa ai jeton i mbrojtur në Moskë, populli sirian mbetet i ndarë dhe i rraskapitur nga dekada lufte dhe shtypjeje. Dhe nëse " kasapi i Sirisë" ende shijon pamjen e Moskës nga apartamenti i tij prej mermeri, historia e ka dënuar tashmë. Thashethemet për helmimin e tij, hijet që rrethojnë regjimin e tij dhe izolimi i tij tregojnë se, pavarësisht se sa i mbrojtur është, ai nuk është më i sigurt askund në botë.
