Francë- Në një thirrje drejtuar kombit francez dhe Evropës në tërësi, Presidenti Emmanuel Macron adresoi nevojën urgjente për të mbrojtur demokracinë, pasi SHBA kërcënon të largohet nga Evropa dhe të ndalojë mbështetjen për Ukrainën.
Gjatë një fjalimi televiziv që zgjati pak më pak se pesëmbëdhjetë minuta në prag të një takimi të posaçëm të Këshillit Evropian, Macron pranoi se evropianët ishin "me të drejtë të shqetësuar nga ngjarjet që tronditin rendin botëror" dhe theksoi se është koha që BE të fillojë të veprojë.
Pas ditëve të trazirave të forta diplomatike që e panë aleancën transatlantike më të kërcënuar se kurrë dhe mbështetjen e SHBA-së për Ukrainën e ndërprerë, presidenti francez dha një ton solemn dhe të vendosur, duke identifikuar dy rreziqe të menjëhershme.
E para rrjedh nga "kërcënimi rus", i cili tashmë e ka kthyer luftën në Ukrainë në një konflikt "global" duke vendosur ushtarë të Koresë së Veriut dhe armë iraniane në tokën evropiane. Me Moskën duke shpenzuar "më shumë se 40% të buxhetit të saj" për armatimin ushtarak, do të ishte "çmenduri" të mbetej "një spektator i thjeshtë", tha Macron.
Kërcënimi i dytë qëndron tek Shtetet e Bashkuara, të cilat kanë vendosur tarifa "të pakuptueshme" - megjithëse Macron ende shpreson të "shqetësojë" Presidentin Trump që të shkaktojë një luftë tregtare në shkallë të plotë.
“E ardhmja e Evropës nuk duhet të vendoset në Uashington apo Moskë”, deklaroi ai rëndë, duke këmbëngulur se BE-ja duhet të jetë gati për një botë në të cilën SHBA-të nuk mund të jenë më aleate.
'Zgjedhjet buxhetore'
Për t'iu përgjigjur këtyre sfidave, Macron i kërkoi Evropës të veprojë kolektivisht dhe në mënyrë thelbësore të ndërtojë aftësi ushtarake që mund të pengojnë agresionin e mëtejshëm. Ai bëri thirrje për një rritje të konsiderueshme në buxhetet e mbrojtjes të vendeve anëtare të BE-së.
Presidenti francez u zotua se Franca do të bënte "investime shtesë" në mbrojtje, ndërsa këmbënguli se "tatimet nuk do të rriten" një premtim që do të kërkojë në mënyrë të pashmangshme "zgjedhje buxhetore", në një kontekst ku deficiti publik i Francës tashmë është rritur në 6% të PBB-së në 2024.
Macron propozoi gjithashtu hapjen e një "debati strategjik" për të shtrirë arsenalin bërthamor të Francës tek aleatët evropianë, duke i bërë jehonë thirrjes historike të kancelarit të ardhshëm të Gjermanisë, Friedrich Merz. Megjithatë, ai theksoi se çdo vendim përfundimtar për një sulm bërthamor do të "mbetej vetëm në duart" e presidentit francez.
Së fundi, ai ngriti mundësinë e vendosjes së trupave evropiane në Ukrainë nëse do të arrihet një marrëveshje paqeje me Moskën. Macron njoftoi se shefat e shtabit të vendeve që dëshirojnë të marrin pjesë në një operacion të tillë do të takohen në Paris javën e ardhshme.
Pas trazirave politike të shpërbërjes fatkeqe të verës së kaluar të Asamblesë Kombëtare, Macron ka rifituar një status ndërkombëtar në javët e fundit, duke marrë drejtimin në reagimin e Evropës, duke sfiduar Donald Trumpin në Zyrën Ovale dhe duke vazhduar shtytjen e tij të gjatë – që daton nga viti 2017 – për krijimin e një mbrojtjeje evropiane.
"Mbrojtja evropiane po bëhet realitet," tha ai.
"Brezi ynë nuk do të korrë më dividentët e paqes, por na takon ne të sigurojmë që fëmijët tanë një ditë të përfitojnë nga dividentët e angazhimeve tona," i tha ai popullit francez. Versus.al
