Tarifat shtesë prej 10% të vendosura nga administrata Trump për shumicën e produkteve që Shtetet e Bashkuara importojnë nga pjesa tjetër e botës hyri në fuqi në orën 0:01 të mëngjesit të së shtunës me orën e Uashingtonit (6:01 e mëngjesit në Shqipëri), një tronditje për tregtinë globale që pritet të intensifikohet në ditët në vijim.
Ky prag minimal universal prej 10%, nga i cili përjashtohen produkte të caktuara, është si shtesë e detyrimeve ekzistuese.
Vendimi i presidentit amerikan, Donald Trump, për të vendosur tarifa reciproke ndaj të gjitha vendeve, ka nxitur reagime në mbarë botën, teksa shtetet kanë shprehur frikën për rritjen e çmimeve, teksa disa vende kanë paralajmëruar për kundërmasa.
SHBA-ja vendosi një tarifë bazë prej 10 për qind për importet ndaj të gjitha vendeve të botës, përfshirë nga Kosova, si dhe tarifa më të larta për dhjetëra vende që kanë suficit tregtar me SHBA-në.
Bashkimi Evropian reagoi ndaj vendimit të Trumpit, duke thënë se është i gatshëm të përgjigjet ndaj tarifave të reja amerikane.
Por, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen i bëri thirrje presidentit amerikan që t’i adresojë shqetësimet e tij përmes dialogut.
BE-ja u godit me 20 për qind tarifa nga SHBA-ja. Paraprakisht, Trump kishte vendosur tarifa ndaj importeve të çelikut dhe aluminit të BE-së, por edhe automjeteve dhe pjesëve për automjete.
Blloku, megjithatë, ka kërkuar që të zgjidhë shqetësimet tregtare të Trumpit përmes dialogut dhe von der Leyen sërish më 3 prill e la të hapur derën e dialogut.
Sipas zyrtares së lartë evropiane, tarifat e reja do të prekin konsumatorët në mbarë botën.
Për shkak të vendimit të Trumpit, presidenti i Francës, Emmanuel Macron, do të takohet të enjten me përfaqësuesit e sektorëve francezë “të prekur nga tarifat” amerikane, bëri të ditur Pallati Elize.
Tarifat kanë prekur edhe Mbretërinë e Bashkuar, aleatin e Uashingtonit. Londra tha se shpreson që të arrijë një marrëveshje tregtare me Uashingtonin. Por, sekretari për biznes i Mbretërisë së Bashkuar, Jonathan Reynolds, paralajmëroi shteti i tij ka “një sërë mjetesh në dispozicion dhe ne nuk do të hezitojmë të veprojmë”.
Italia, ndërkaq, kritikoi vendimin amerikan për tarifa, duke i kërkuar BE-së që të arrijnë një marrëveshje, pasi tha se një luftë tregtare “do ta dobësonte Perëndimin”.
Shoqata gjermane e Industrisë së Automobilave, po ashtu ka kritikuar tarifat duke thënë se do të krijojnë “vetëm humbje”. Ndërkaq, industria gjermane e kimikateve, që e ka SHBA-në tregun më të madh të eksporteve, kërkoi qetësi, duke theksuar se “një përshkallëzim vetëm se do të përkeqësonte dëmin”.
Kina po ashtu u zotua për “kundërshtim të fuqishëm” të tarifave amerikane ndaj eksporteve të saj dhe tha se do të ndërmarrë “kundërmasa për të ruajtur të drejtat dhe interesat tona”.
Ministria kineze e Tregtisë tha se tarifat e reja amerikane “nuk janë në përputhje me rregullat ndërkombëtare të tregtisë dhe seriozisht dëmtojnë të drejtat legjitime dhe interesat e palëve të rëndësishme”.
Pekini, që u godit me një tarifë prej 34 për qind, i bëri thirrje Uashingtonit “të shfuqizojë menjëherë” vendimin për tarifat, duke paralajmëruar se ato “vënë në rrezik zhvillimin ekonomik global” dhe dëmtojnë interesat amerikane dhe zinxhirët ndërkombëtar të furnizimeve.
Kanadaja, shtet fqinj i SHBA-së, tha se tarifat amerikane do të “ndryshojnë krejtësisht sistemin tregtar botëror”.
“Ne do t’iu kundërvihemi këtyre tarifave me kundërmasa. Ne do të mbrojmë punëtorët tanë”, tha kryeministri Mark Carney, i cili edhe më herët është zotuar se do t’i përgjigjet SHBA-së ndaj tarifave të mëhershme nga Uashingtoni.
Japonia, ndërkaq, tha se vendimi i Trumpit “është për keqardhje”, duke shtuar se tarifat e reja mund të zhbëjnë marrëveshjen tregtare që kanë dy shtetet.
Firmat japoneze janë investitorët më të mëdhenj në SHBA, por Tokio ka dështuar që të përjashtohet nga vendimi i Trumpit për tarifa, teksa Japonia u godit me 24 për qind tarifë.
Tajvani, ndërkaq, i ka cilësuar si “të paarsyeshme” tarifat e SHBA-së, duke thënë se Qeveria në Taipei synon që të zhvillojë negociata me Uashingtonin.
Ishulli vetëqeverisës i Tajvanit, përveç me tarifën bazë, është goditur me 32 për qind tarifë.
Çipat gjysmëpërçues, sektor ku Tajvani donimon dhe që kanë qenë burim tensionesh mes Uashingtonit dhe Taipeit, janë përjashtuar nga tarifat. Megjithatë, analistët kanë paralajmëruar se tarifat ndaj komponentëve të tjerë do të kenë ndikim edhe në industrinë e çipave.
Tajvani më 2024 kishte suficit tregtar me SHBA-në në vlerë prej 73.9 miliardë dollarësh, duke e bërë atë vendin e shtatë me suficitin më të lartë tregtar.
Për t’u mbrojtur nga ndikimi i tarifave amerikane, Tajlanda, ndërkaq tha se ka “një plan të fuqishëm”, por nga Qeveria tajlandeze thanë se shpresojnë që të negociojnë me Uashingtonin për uljen e tarifave.
Shtetet në Azinë Juglindore kanë nivel të lartë të suficitit tregtar me SHBA-në dhe janë goditur me tarifa të larta nga Uashingtoni.
Më 2 prill, presidenti amerikan, Donald Trump, shpalli emergjencë ekonomike kombëtare për t’i zbatuar tarifat, të cilat pritet të prodhojnë qindra miliarda dollarë të ardhura vjetore.
Ai ka premtuar se vendet e punës në fabrika do të kthehen në SHBA si rrjedhojë e këtyre tarifave, por politikat e tij rrezikojnë ngadalësim të papritur ekonomik pasi konsumatorët dhe bizneset mund të përballen me rritje të mëdha të çmimeve për automjetet, rrobat dhe mallra të tjera.
Ndërkohë, Kosovës presidenti amerikan Donald Trump i vendosi tarifën doganore bazë prej 10 për qind.
Ndërsa, në pesë vitet e fundit, eksporti dhe importi i Kosovës me Shtetet e Bashkuara të Amerikës ka pasur luhatje. Sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës (ASK), nga viti 2020 deri në 2024, eksporti kishte periudha rritjeje dhe rënieje, ndërsa importi ka pasur një trend të qëndrueshëm rritës.
Sipas ASK-së, top dhjetë produktet më të eksportuara në tregjet e SHBA-së ishin kostumet, fustanet dhe mobiljet, dyshekë dhe orendi të ngjashme të mbushura.
Presidentja Vjosa Osmani dje ka kërkuar nga Qeveria e Kosovës të pezullojë tarifat e importit për të gjitha produktet nga SHBA-ja, pasi kjo e fundit vendosi tarifën 10 për qind, raporton KosovaPress.
Edhe përfaqësues të bizneseve e disa partive politike kanë kërkuar heqjen e tarifave doganore ndaj produkteve amerikane.
