Nga Guy Van Vlierden, gazetar për çështjet ndërkombëtare
Një hakmarrje teatrale, kështu mund të përmbledhim shiun e raketave iraniane që ranë mbi Izraelin të martën në mbrëmje. Ashtu si prillin e kaluar, përgjigja e udhëhequr nga Teherani kundër shtetit hebre ishte literalisht e parashikueshme. Qëllimi i ajatollahëve është t'u dërgojnë një mesazh mbështetësve të tyre, pa i bërë shumë dëm izraelitëve.
Por pse Irani po refuzon të godasë realisht armikun e tij numër një?
‘Ne këtë herë nuk do të përdorim dronë, por raketa balistike. Këto do të synojnë tre kampe të ushtrisë dhe një seli të inteligjencës në veri të Tel Avivit, Pas një ore të shtëna, operacioni do të përfundojë. Faleminderit dhe lamtumirë.’
Ky është mesazhi i dërguar Izraelit nga Irani të martën mbasdite, disa orë para se të fillonte ‘hakmarrja’ që ishte shpallur.
Kanali amerikan CNN kishte diskutuar mbi mjetet e përdorura nga forcat iraniane pothujase dy orë e gjysëm para sulmit.
Pothuajse në të njejtën kohë New York Times hartoi një listë të objektivave izraelitë, të cilët tashmë ishin evakuuar.
Për më tepër, fakti që ushtria izraelite njoftoi papritur , një orë pas fillimit të sulmit se bregdeti ishte sërish i sigurtë. Si mund ta dinte Izraeli me siguri nëse nuk ishte rënë dakort më parë për këtë gjë?
Irani vazhdoi pak a shumë në të njejtën mënyrë si në prillin e kaluar, kur Teherani për herë të parë në historinë e tij goditi drejtpërdrejtë Izraelin duke lëshuar drone por edhe raketa ndaj shtetit hebrej.
Një operacion i paraqitur në atë kohë si përgjigje ndaj bombardimti të konsullatës së tij në Damask nga Izraeli më 1 prill, sulm në të cilin humbi jetën dhe gjenerali Mohammed Reza Zahedi.
Duke bombarduar Izraelin të martën në mbrëmje, regjimi iranian synonte të hakmerrej për vdekjen e fundit të liderit të Hezbollahut, Hassan Nasrallah, si dhe për vrasjen e liderit të Hamasit, Ismail Haniya në gusht.
Një palestinez si viktima e vetme
Çuditërisht, goditja e parë u raportua në veri të Tel Avivit të martën në mbrëmje dhe një numër mbresëlënës predhash fluturuan gjithashtu në drejtim të Nevatimit.
Ky qytet, i vendosur në shkretëtirën Negev, është shtëpia e një baze ushtarake e cila tashmë ishte shënjestruar nga Irani prillin e kaluar. Dhe, si herën e kaluar, praktikisht nuk pati viktima, përveç një palestinez të vdekur i vrarë nga mbeturinat e raketave pranë Jerikos, në Bregun Perëndimor.
Versioni zyrtar do të theksojë se vetëm ndërhyrja e Izraelit dhe aleatëve të tij, të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara, bëri të mundur shmangien e një masakre të tmerrshme. Një version që synonte t'i bënte njerëzit të besonin se Irani me të vërtetë synonte të lëndonte izraelitët. Megjithatë, Republika Islamike deri më tani ka refuzuar ta bëjë këtë. Por pse?
Dy hipoteza: durim apo paqe?
Hipoteza e parë, ndoshta më e besueshme, është se Irani, më afër se kurrë posedimit të armëve bërthamore, nuk dëshiron t'u japë izraelitëve (dhe amerikanëve) mundësinë për të shkatërruar instalimet e tij bërthamore ndërsa ai godet në shenjë. Në këtë skenar, për Teheranin, hakmarrja është një pjatë që shërbehet më së miri e ftohtë.
Por është gjithashtu e mundur që Irani dëshiron paqe, ose diçka që i ngjan asaj. I vetëdijshëm për dobësitë e tij, regjimi iranian do të favorizonte më pas një rrugë më pak konfrontuese me Izraelin dhe aleatët e tij perëndimorë. Të paktën kështu sugjeroi Presidenti i ri i Iranit Masoud Pezeshkian kur iu drejtua Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara javën e kaluar. Në Nju Jork, ai bëri thirrje veçanërisht për një rifillim të marrëveshjes bërthamore në këmbim të lehtësimit nga sanksionet kundër vendit të tij.
Iranianët kanë deklaruar vazhdimisht se kjo marrëveshje - e cila parashikon që vendi të mos kërkojë më të fitojë armë bërthamore - mund të jetë fillimi i një shkrirjeje të re në marrëdhëniet me Perëndimin. Për më tepër, presidenti Pezeshkian bëri fushatë me premtimin e një de-përshkallëzimi të tensioneve. Një strategji e vërtetuar domosdoshmërisht nga udhërrëfyesi suprem Ali Khamenei, udhëheqësi i vërtetë i vendit.
Luftë totale
Megjithatë, disa rryma brenda regjimit iranian po shtyjnë për luftë totale. Në veçanti, ata u bëjnë thirrje Huthëve të Jemenit që të sulmojnë instalimet e naftës të Arabisë Saudite në mënyrë që t'i vënë flakën të gjithë rajonit, fjalë për fjalë dhe figurative. Prandaj, çështja thelbësore nuk është aq shumë nëse Irani është vërtet serioz në dëshirën e tij të dukshme për një shkrirje, por sa kohë mund të zgjasë. Sipas revistës "Foreign Policy", do të ishte e mençur ta merrje këtë aspiratë shumë seriozisht. Mbetet për t'u parë se çfarë do të bëjë Izraeli me këtë këshillë./Versus.al
