Nga Samantha Schmidt, Arturo Torres dhe Anthony Faiola për Washington Post
Zoti i drogës tashmë i kishte shpëtuar ligjit në tre vende dhe ai planifikonte ta bënte përsëri.
Në më pak se një dekadë, Dritan Rexhepi kishte ndërtuar një biznes kontrabande që shkonte nga fushat e Kolumbisë në portet e Ekuadorit dhe në rrugët e Evropës, thanë hetuesit italianë dhe amerikanë latinë, duke rivalizuar ndikimin e karteleve të fuqishme të Meksikës. Marka e tij, ishte 'Bello' dhe gdhendej në pako kokaine.
Ngritja e shqiptarit nga një person i armatosur në vendin e tij në mbret i drogës është pjesë e një shpërthimi global në industrinë e kokainës, një tregti që është shumë më e madhe dhe më e larmishme gjeografikisht se në çdo moment të historisë.
Amerika e Jugut tani prodhon më shumë se dy herë më shumë kokainë sesa një dekadë më parë. Kultivimi i kulturave koka në Kolumbi, origjina e pjesës më të madhe të kokainës në botë, është trefishuar, sipas shifrave amerikane, dhe sasia e tokës e përdorur për të rritur përbërësin bazë të drogës është më shumë se pesë herë më e lartë se sa ishte kur zotëri famëkeq i drogës Pablo Escobar i cili u vra në vitin 1993.
Prodhimi vazhdon të rritet. Një rekord prej 2,757 tonësh kokainë u prodhua në mbarë botën në vitin 2022, një rritje prej 20 për qind krahasuar me vitin 2021, sipas raportit më të fundit global të drogës nga Zyra e OKB-së për Drogën dhe Krimin.
"Po shkon lart e më lart" tha Thomas Pietschmann, një oficer kërkimor në UNODC. “Disa vite më parë, njerëzit thoshin se e ardhmja është droga sintetike. … Tani për tani, është ende kokaina.”
Për dekada, konsumatorët e kokainës ishin kryesisht amerikanë dhe ndalimi ishte një prioritet i qeverisë amerikane. Por pavarësisht dhjetëra miliarda dollarëve të shpenzuara në luftën e SHBA-së kundër drogës në Amerikën Latine, industria jo vetëm që është rritur, por është globalizuar, me rrugë të reja , tregje të reja dhe sipërmarrje të reja kriminale.
Pothuajse secili nga vendet e Amerikës Latine është bërë një prodhues ose lëvizës kryesor i drogës, me Ekuadorin tani një nga pikat më të rëndësishme të tranzitit të kokainës në botë. Kërkesa po rritet në Evropë, e cila rivalizon Shtetet e Bashkuara si destinacioni kryesor i kokainës në botë. Konfiskimet e kokainës në vendet e BE-së u rritën pesëfish midis 2011 dhe 2021 dhe tejkaluan ato në Shtetet e Bashkuara në 2022. Ndërsa Shtetet e Bashkuara mbeten një treg i madh, përdorimi i kokainës ka rënë me rreth 20 për qind që nga viti 2006, sipas UNODC.
Grupet kriminale ballkanike, italiane, turke dhe ruse janë përfshirë të gjitha në Amerikën Latine për një pjesë të aksionit. Pak kanë arritur të futen në trafikun e kokainës, ashtu si rrjetet kriminale shqiptare, thonë hetuesit dhe analistët.
"Ne e dimë se nuk ka vetëm një rrugë për transportimin e kokainës," tha Marco Martino, një zyrtar i lartë i policisë italiane i ngarkuar me koordinimin e operacioneve kundër narkotikëve. Por “shqiptarët”, tha ai, “janë më të mirët dhe më të mëdhenjtë”.
Ndërsa prodhimi i kokainës po shpërthente, thanë hetuesit, rrjetet kriminale shqiptare shfrytëzuan mundësinë që ajo ofronte.
Rexhepi, 44 vjeç, ndërtoi pjesën më të madhe të perandorisë së tij nga një qeli burgu ekuadorian, duke nxitur lidhjet me bandat e Amerikës Latine dhe duke e kthyer bllokun e qelisë së tij në një suitë.
Një avokat që e përfaqëson atë në Shqipëri nuk pranoi të komentonte. Rexhepi, gjatë një vendimi në apel të vitit 2015, mohoi çdo përfshirje në trafikun e drogës, “qoftë si autor, bashkëpunëtor apo ndihmës”. Por në vitin 2021, Italia kërkoi ekstradimin e tij, duke paralajmëruar autoritetet në Ekuador në një letër nga ambasada e saj në Quito se Rexhepi ishte "udhëheqësi i padiskutueshëm" i një rrjeti shqiptar të trafikut të drogës me shtrirje globale dhe akses në "sasi të pafundme kokaine".
Dalja e Rexhepit si një ndërmjetës i frikshëm brenda një burgu federal në provincën Cotopaxi ishte simptomatike e rënies së kontrollit të qeverisë në Ekuador. Por autoritetet në Romë kërkonin ta burgosnin për trafik droge dhe ai vendosi se ishte koha të lëvizte sërish.
Ai u miqësua me drejtuesit e bandës më të fuqishme të Ekuadorit, Los Choneros , të cilët tashmë punonin për kartelin Sinaloa të Meksikës, sipas një prej anëtarëve themelues të bandës, i cili, si disa të tjerë të intervistuar për këtë artikull, foli në kushte anonimiteti për shkak të shqetësimeve të sigurisë.
Kjo çoi në partneritete strategjike si me trafikantët e Amerikës së Jugut, ashtu edhe me krerët e bandave në të gjithë Evropën. Qëllimi i tij ishte i thjeshtë, hetuesit dhe analistët thanë: të shesë sa më shumë kokainë me fitim të bollshëm për të gjitha palët në marrëveshje.
"Me këto fitime, këto organizata arrijnë të përshkojnë të gjitha institucionet publike dhe private, duke korruptuar çdo strukturë," tha në një intervistë ish-drejtori i Ekuadorit kundër narkotikëve, gjenerali Willian Villarroel.
Sipërmarrësit e trafikut të drogës nga Shqipëria, një vend me vetëm rreth 2.8 milionë banorë, kanë filluar të rivalizojnë kartelet më të fuqishme në botë duke punuar me ta, jo kundër tyre, duke transformuar mënyrën se si drejtohet tregtia. Rrjetet e reja, thonë hetuesit, janë shpesh koalicione kriminale të grupeve të ndryshme dhe të pavarura, sesa kartele hierarkike dhe konkurruese të dhunshme.
Një pikë e rëndësishme tranziti
Ishte një nga konfiskimet rekord të kokainës në botë n- dhe autoritetet e gjetën atë rastësisht.
Në fund të janarit, oficerët ushtarakë ekuadorianë po hetonin për një sasie armësh dhe eksplozivësh të fshehur në një fermë derrash në provincën Los Rios.
Në vend të kësaj, në një bodrum nëntokësor, ata gjetën 22,000 pako me kokainë - 22 tonë në total, një ngarkesë e vlerësuar në më shumë se 660 milionë dollarë në tregun evropian. Paketat ishin etiketuar me logot e linjave ajrore: Iberia, KLM, Katar, Jet2.
Sipas zyrtarëve të inteligjencës dhe dosjeve të gjykatës ekuadoriane, depoja i përkiste një grupi kriminal shqiptar.
Për një qeveri ekuadoriane që gati ishte shembur për shkak të dhunës së drogës, ajo u përshëndet si një goditje e madhe për tregtinë e kokainës në vend. Ai konfirmoi gjithashtu rolin global të Ekuadorit si një pikë kyçe tranziti dhe qendër logjistike për trafikantët më të fuqishëm të drogës në botë.
Sekuestrimi i janarit në fermën e derrave ilustroi gjithashtu modelin shqiptar të trafikimit, thanë zyrtarët e inteligjencës, me bashkëpunëtorë të palëve të treta të kontraktuar për çdo hallkë në zinxhirin e furnizimit të kokainës.
Tregje të reja në Afrikë dhe Azi
Zotët e kokainës vazhdojnë të përshtaten, të diversifikohen dhe të lulëzojnë.
Ndërsa autoritetet e zbatimit të ligjit në Evropë kanë intensifikuar operacionet e ndalimit, veçanërisht në portet kryesore në Evropën Veriore, trafikantët e drogës duket se po zhvendosen në pika të tjera hyrjeje. Holanda dhe Belgjika, shtëpia e porteve më të mëdha në Evropë, kapën rreth gjysmën e sasisë së kokainës në gjysmën e parë të vitit 2024 sesa në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Spanja, e cila ka vazhduar të konfiskojë sasi rekord kokaine, duket se po kalon Belgjikën dhe Holandën si porta më e rëndësishme e Evropës për kokainën. Suedia dhe Norvegjia raportuan gjithashtu konfiskimet rekord të kokainës në porte në vitin 2023, sipas Agjencisë së BE-së për Drogën. Gjermania pa më shumë se dyfishimin e konfiskimeve të kokainës midis 2022 dhe 2023, sipas UNODC.
Trafikantët po përdorin gjithnjë e më shumë laboratorë në Evropë për të përpunuar kokainën ose për ta ndarë atë nga materialet e tjera që përdoren për ta fshehur. BE-ja raportoi çmontimin e 39 laboratorëve të kokainës nëpër shtetet anëtare në vitin 2022, nga të paktën 16 në 2019; një laborator, i zbuluar nga autoritetet në Spanjë në vitin 2023, nxirrte 200 kilogramë (pothuajse 450 paund) kokainë çdo ditë.
Disa analistë spekulojnë se Turqia, ku zyrtarët raportuan një rritje prej 45 për qind të konfiskimeve të kokainës midis 2020 dhe 2021, mund të bëhet një korridor vendimtar për lëvizjen e drogës në lindje.
Aty autoritetet e gjetën Rexhepin në nëntor 2023, dy vjet pasi u lirua nga burgu në Ekuador. Ai u arrestua në përgjigje të kërkesave për ekstradim nga Italia dhe Shqipëria./Marrë pjesërisht nga WP
