Ata janë ende në fillim të të njëzetave, disa prej tyre edhe të mitur, por tashmë janë në qendër të një beteje të madhe ligjore kundër vetë qeverisë federale të Shteteve të Bashkuara. 22 të rinj amerikanë kanë ngritur një padi kundër administratës së ish-presidentit Donald Trump, duke kërkuar ndalimin e politikave që, sipas tyre, kanë dëmtuar rëndë mjedisin dhe të ardhmen klimatike të vendit.
Gjykata federale në Montana, në veri-perëndim të SHBA-së, është vendi ku po shqyrtohet kjo padi e pazakontë. Të rinjtë kërkojnë një urdhër paraprak gjyqësor që do të hapte rrugën për një proces të plotë ligjor ndaj qeverisë.
Njëri prej paditësve, Joseph Lee, 19 vjeç, tha për agjencinë AFP se nuk po e beson ende çfarë ka ndodhur:
“Do të zgjohem dhe do të them: ‘Wau! Vërtet e bëra këtë’. Dëshmova përpara një gjykate kundër qeverisë sime federale. Dhe kjo ka një domethënie të jashtëzakonshme për mua.”
Lee dhe 21 të rinj të tjerë, përfshirë edhe fëmijë të moshës së mitur, kërkojnë që gjykata të ndalojë tre dekrete të ish-presidentit Trump, të cilat sipas tyre kanë lehtësuar prodhimin e naftës dhe gazit, ndërsa kanë penguar zhvillimin e energjive të rinovueshme.
Gjithashtu, ata kundërshtojnë rrënimin e institucioneve shkencore që merren me klimën, përfshirë mbylljen e një prej pikave më të rëndësishme të matjes së dioksidit të karbonit në Havai.
Qeveria përballet me të rinjtë
Padia është ende në fazat e para dhe po kërkohet vetëm një vendim për të lejuar procesin të vazhdojë. Ndërkohë, qeveria federale, e mbështetur nga 19 shtete konservatore dhe territori i Guamit, ka kërkuar pushimin e çështjes pa gjykim.
Megjithatë, gjyqtari Dana Christensen, i njohur për qëndrimet pro-mjedisore, po e shqyrton me kujdes rastin. Pavarësisht kësaj, ekspertët nuk janë optimistë, pasi nëse çështja përfundon në Gjykatën e Lartë, shumica konservatore mund ta rrëzojë.
Ndërkohë, debatet në sallën e gjyqit kanë pasur edhe momente të pazakonta. Kur Joseph Lee tregoi se kishte përfunduar në spital për shkak të një goditjeje nga i nxehti ekstrem, avokati i qeverisë e pyeti nëse kishte paditur universitetin për mungesën e kondicionerit në konvikt. Përgjigja e Lee ishte e prerë:
“Nuk ka të bëjë me kondicionerin. Të reduktosh problemin e ndryshimeve klimatike në diçka kaq të parëndësishme, tregon sa e dobët është mbrojtja e qeverisë.”
Shpresë për të ardhmen
Një tjetër pjesëmarrëse në këtë padi, Avery McRae, 20 vjeç, u pyet nëse ankthi i saj për klimën mund të vinte sepse “gjysmën e jetës e kishte kaluar duke ndjekur gjykatat për këtë çështje”.
Ndërsa Jorja McCormick, 17 vjeç, foli për traumën nga një zjarr masiv pranë shtëpisë së saj – por avokati i qeverisë reagoi me një koment befasues: “Rritja e kuajve ndihmon në ngrohjen globale”.
Pavarësisht mungesës së shpresës për fitore të afërt, të rinjtë nuk e humbasin besimin. “Një e ardhme më e mirë është e mundur”, thotë Joseph Lee. “Edhe nëse nuk fitojmë tani, ne do të vazhdojmë të luftojmë”.
Për Jorja McCormick, pjesëmarrja në procesin gjyqësor pati një ndikim personal:
“Të isha në bankën e dëshmitarëve ishte një përvojë fuqizuese. Të ndaja historinë time me botën në këtë mënyrë ishte pothuajse terapeutike.”
