Vdekja e Papa Françeskut mëngjesin e të hënës së Pashkëve shkaktoi aktivizimin e një protokolli të paracaktuar rreptësisht në Vatikan.
-
Bota në zi, Papa Françesku ndërron jetë në moshën 88 vjeçare
21 Prill, 11:14
Megjithatë, pavarësisht procedurave dhe traditave, disa prej të cilave datojnë në Romën e lashtë, tashmë është shpallur dëshira e Papës për një ceremoni funerali më të thjeshtë, në një arkivol druri dhe për të shmangur ritualet e ndërlikuara që janë zakon kur Papa vdes.
Tashmë, kardinali Joseph Farrell ka marrë detyrën e kreut të përkohshëm të Vatikanit dhe ndër të tjera ka shpallur zyrtarisht vdekjen e Papa Françeskut. Njoftimi i tij hapi një proces në përfundim të të cilit do të zgjidhet kreu i ri i Kishës Katolike Romake. Procesi zgjedhor, i cili shpaloset në fshehtësi të plotë, është zakonisht i tensionuar, pasi kardinalët progresivë dhe konservatorë duan të marrin kontrollin e Vatikanit, i cili tërheq mbi një miliard besimtarë në mbarë botën.
Konfirmimi i vdekjes, vula dhe banesat papale
Sipas traditës, konfirmimi i vdekjes së Papës u bë nga Camerlengo, një zyrtar i lartë, pikërisht kardinali Kevin Farrell, i cili mori edhe detyrën e administratorit të përkohshëm të Vatikanit.
Sipas traditës, kabineti viziton trupin e Papës në kishën e tij private dhe thërret emrin e tij për ta "zgjuar". Tani, procesi konsiderohet simbolik, pasi mjekët konfirmojnë vdekjen.
Kur Papa nuk përgjigjet, unaza e tij, e cila shërben edhe si vulë për dokumentet zyrtare të papës, shkatërrohet ose prishet, duke sinjalizuar përfundimin e mandatit të tij. Banesat papale janë gjithashtu të vulosura.
Përpara se lajmi të bëhet i ditur përmes Vatikanit për mediat, Camerlegno njofton edhe Kolegjin e Kardinalëve për vdekjen e Papës.
Periudha e zisë
Vdekja e Papa Françeskut pasohet nga nëntë ditë zie, e njohur si Novendiale, një traditë me rrënjë në antikitetin romak. Edhe Italia shpall zi kombëtare.
Trupi i Papës do të bekohet, do të vishet me petkat papale dhe do të shfaqet në Bazilikën e Shën Pjetrit për nderim publik. Qindra mijëra njerëz pritet të rreshtohen. Midis tyre kishte udhëheqës dhe zyrtarë të huaj.
Trupi i Papës ekspozohet si fillim në një piedestal të ngritur. Megjithatë, sipas dëshirës së tij, Papa Françesku do të shtrihet në një arkivol të hapur.
Në të kaluarën, papët balsamoseshin dhe disave u hiqeshin organet para varrimit. Në fakt, në një kishë pranë shatërvanit të Trevit, zemrat e mbi 20 personave ruhen në faltore mermeri. Megjithatë, këto praktika specifike janë braktisur.
Gjatë nëntë ditëve të zisë, Vatikani hyn në një fazë tranzitore të quajtur sede vacante (“vendi është bosh”). Gjatë kësaj kohe, Kisha Katolike Romake drejtohet nga Konklava, pra Kolegji i Komisionerëve. Megjithatë, ata nuk mund të marrin vendime të rëndësishme derisa të zgjidhet një Papë i ri.
Varrimi
Varrimi i Papës ka të ngjarë të bëhet në sheshin e Shën Pjetrit . Qindra mijëra njerëz pritet të dynden në vend në ditët në vijim. Ceremonia do të drejtohet nga Dekani i Kolegjit të Kardinalëve.
Varrimi i Papës , sipas traditës, bëhet në shpellat e Vatikanit, poshtë bazilikës së Shën Pjetrit, ku ndodhen rreth 100 varre papale. Aty është varrosur edhe paraardhësi i Papa Françeskut, Benedikti, i cili dha dorëheqjen në vitin 2013 dhe vdiq në vitin 2022.
Megjithatë, Françesku deklaroi në vitin 2023 se kishte zgjedhur Bazilikën e Santa Maria Maggiore në Romë për varrimin e tij. Kështu, ai do të bëhet Papa i parë në një shekull, varrimi i të cilit do të bëhet jashtë Vatikanit.
Sipas traditës, Papa është varrosur në tre arkivole: njëri prej selvi, tjetri prej zinku dhe tjetri prej elmi, i vendosur njëri brenda tjetrit. Papa Françesku, megjithatë, ka kërkuar që të varroset në një arkivol të vetëm dhe të thjeshtë prej druri.
"Ne kemi një Papë"
Dy deri në tre javë pas funeralit të Papës, Kolegji i Kardinalëve do të mblidhet në Kapelën Sistine për Konklavën, e cila është një proces sekret për zgjedhjen e një Pape të ri. Sipas dispozitave, çdo mashkull katolik romak i pagëzuar mund të zgjidhet Papë. Por, në 700 vitet e fundit, Papa është zgjedhur gjithmonë nga Kolegji.
Kandidatët nuk bëjnë fushatë të hapur për këtë pozicion, ndërsa betejat për titull konsiderohen shumë intensive.
Në ditën e votimit, Kapela Sistine vuloset dhe kardinalët, të cilët janë betuar për fshehtësi, mbyllen brenda.
Të drejtë vote kanë vetëm kardinalët nën 80 vjeç. Rreth 120 kardinalë do të votojnë fshehurazi për kandidatin e tyre të zgjedhur, duke shkruar emrin e tyre në një fletë votimi dhe duke e vendosur atë në një kupë në krye të Tryezës së Shenjtë.
Nëse asnjë kandidat nuk merr shumicën e kërkuar prej 2/3 të Kolegjit, zhvillohet një raund tjetër votimi. Në total mund të ketë deri në katër raunde në ditë. Konklava që zgjodhi Papa Françeskun në vitin 2013 zgjati rreth 24 orë dhe pesë vota, por procesi mund të zgjasë më shumë: një konklava në shekullin e 13-të zgjati rreth tre vjet, ndërsa një tjetër në shekullin e 18-të zgjati katër muaj.
Pasi numërohen fletët e votimit, ato digjen në një sobë brenda Kapelës Sistine, e cila është instaluar paraprakisht nga zjarrfikësit e Vatikanit. Një sobë e dytë djeg një kimikat që dërgon një sinjal tymi përmes një oxhaku në botën e jashtme: Tymi i zi do të thotë se një papë i ri nuk është zgjedhur, tymi i bardhë do të thotë se ka pasur.
Pasi zgjidhet, Papa i ri shfaqet në ballkonin e Bazilikës së Shën Pjetrit dhe shpall: "Habemus papam", që do të thotë "Ne kemi një Papë"./Versus.al
